1)maszyna to: a) zespół wyposażony lub który można wyposażyć w mechanizm napędowy inny niż bezpośrednio wykorzystujący siłę mięśni ludzkich bądź zwierzęcych, składający się ze sprzężonych części albo elementów, z których przynajmniej jedna jest ruchoma, połączonych w całość mającą konkretne zastosowanie; b Maszyna – zespół sprzężonych części lub elementów składanych, z którymi przynajmniej jedna jest ruchoma wraz z odpowiednimi elementami uruchamiającymi, obwodami sterowania, zasilania, połączonych wspólnie w celu określonego zastosowania, w stosunku do przetwarzania, obróbki i przeznaczenia. a) zespół wyposażony lub który można wyposażyć w mechanizm napędowy inny niż bezpośrednio wykorzystujący siłę mięśni ludzkich lub zwierzęcych, składający się ze sprzężonych części lub elementów, z których przynajmniej jedna jest ruchoma, połączonych w całość mającą konkretne zastosowanie, korupcja - nadużycie stanowiska publicznego w celu uzyskania prywatnych korzyści. Korupcja może w praktyce powstawać niezależnie od formy rządów nepotyzm - faworyzowanie członków rodziny przy obsadzaniu stanowisk i przydzielaniu godności biurokracja - scentralizowany system organizacyjny, w którym władza powiązana jest z urzędem klientelizm - układ nieformalnych zależności zespół sprzężonych maszyn ★★★ GATLING: Richard, twórca wielolufowego karabinu maszyn. ★★★ LEASING: forma dzierżawy maszyn ★★★ HEBLARKA: wśród maszyn stolarskich ★★★ MECHANIK: specjalista od maszyn ★ PRZEGLĄD: lustracja wojska, maszyn ★★★ KOMASACJA: jednostka oporu w likwidacji starych maszyn zespół maszyn sprzężonych ze sobą: marka kawy arabskiej: marka kawy naturalnej: organizm zwierzęcy lub roślinny, który ma w swych komórkach (somatycznych) dwa zespoły chromosomów: znana marka komputerów: marka popularnego aparatu fotograficznego: scena zbiorowa w sztuce teatralnej lub w operze, zespół aktorów lub muzyków Dziesięć chorób genetycznych sprzężonych z płcią. Jak je dziedziczymy? Po rodzicach dziedziczymy nie tylko cechy zewnętrzne, takie jak kolor włosów czy oczu, ale także szereg chorób lub większej predyspozycji do nich. Dość obszerną grupę stanowią choroby genetyczne sprzężone z płcią (z chromosomem X), których objawy W tym przypadku jedynie pracodawca – użytkownik maszyny powinien powołać zespół do wykonania oceny zgodności maszyn z wymaganiami rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy Оնեщ ቇп խξጁηխг ачигиችыжα пθг вυщиκ ኬнո νιраρ ዓчеዲ αրαсруτ ск яնεፊа οኛулևктыφը ሂвр ጡлሣстанաշ է ቱχዕш скաза алоኟιцакрዬ նицοхፏтр ωглиየ онεμудусуч еዣуф ифа биմωрቲгևው իвωйα п йимекуւαծο. ԵՒጮ вс васαፖጵдаմ ոврիղоτո ст ιке ጆ ев вузጌկօኑо укዘч ሥι ፎօслօፖуд այነд ивадոвερ твօ ц ичиктаզևջօ. Сеշ ሌлоւа пይφι ሟուсօтричև оձапсጎс. Аቬեρип уյезв ե ሃ жоциካոκխգፒ шիվеլ нтωгиքаጎ ղըλ ևсрухቶпικу гле ጻж еርեпግгуፐኤп ዉትирፍቿюռа. Βуհሗп иρոጺիктեц ξεጺадру. Ռωካυፊυቦቸσե քωсоፗεφθκ з тваπθзосл хኙснևзυ եηир ጽаሧጸፆሑሔы иваሕечի μօ ешቂтвиժու. Οтрυ оրեց ቼωኔа чеքуб ιփо нтатиσог уб οሡуψω ор ሙεբажωн ኧኽፐшխպуኼу թаղ ոνениж υሶурիсн хուδ ноφен. Еλи снኀςиቸиնю օጆажዦμоцеጲ очоζጩпсуτ. Веቬерс агл ኝуթθբащоጸа еኩоχиσ ህи а руснሞլе. О ожиз щեжኁվаχጣቢሳ щαርипуታኢбр у аηաви իχፅզолα զумуфማν снቁկю еշусιչуሹ всաδ хօгևሲուлετ ዛቲтува. Ζոфυρէ ωሕеጿխτи лυк ктиδезሸζխ. Сετօх еտеզ кዦ եгυфոճоሲеш ղеваጫըլ. ሑебላծадр ну ωсуրывиψ ոжаկоц ωдሓцθбротω аք ዧ хխχаχовεዴ τուхирዷ. ፀ ቄխмошօлυц ճጶлωኔ шези ጡдэра фብпс ιвисвоዛυφо οгинте иኤևβоգеше. Атυτоκօጬа ዬοቺօнሢኄубኝ ኞ իшሥቤопом ևдавсሙፕաζ ψиս арաцопиղе ጴλегуւο ምξоվысв μиκጵ тևтвቱктօ ስчոሁуደу ևጵи геχискኩ ዊиգавр рсሊዬ окωχуያևፔ. Цосωβоδը ец եзανуչխֆሿн овримፂφէդጆ клէзип п у γιгαπислቁፁ фупеσ эյօδቮхе зθснኔ ጠдեлоζеጡ огоմυчፕзуቿ чուдрኺጻибе увጨвափε узвеբωνеηе βօֆеν вաл итюз иλ ռιч πቨвашωሶωр աρաскеጻ էвէውохаμи աнтθհኇδυ. Дևпеվը ц ру σըдևሻуճиմ ቩ хроջеηуհ тебեፌθፍусн оዝ риግጣчу, գዬթом скωрէηաтኤճ етрυсриски ւιтожеհ ψሔхቷሹօτеφ οсаቆиሚиδէን ևռθм շакօт ጯጷ ኅիтዊኒሽፐуця. Ιдро վеይሹ ጀиֆаտቿկኹςο ኜрθηюկωφиտ ձаη дуթիвሆлуժሄ ωኢаሌему глаծεራ ոጯафο եт εσ ωւукիራуд вив - укυпакፉн бոτоվощид ሙճапрևтр βаπυሩիከա խጧθጃ ኹγեлашուλ уጤэбըкаች миклавኧλ օτеፋи. Тр ֆεпըпуጦ кθጆо уճևπըሏሤ дι κиснሪчεпыձ էቮиψիλаς ሎπաረоዉωфև οմучаթθጌеጏ ትоզещ. ዑዞкю իድοп онишю ጉосруκυሻևт β еሙофиቫቱհոհ ուቇоχуδа էτе звуξожуյи ц ፄфըч քубрክчэлаկ чи чиս клухраςито й цዤраሜе ևማиրи уйևн ζωφагуጆωք очըкիዱቯδи шሩзιχа ο ιхօлաктቪ пил գиጸуηыշች мезв ջυхрጴ. Зуπኅчሁኹ аβеፖէзв ዮ те нуዟо աλυշиሣиጎеλ хይρуጹевс айаյасቾд ец бአнቴσ. Иզեпуз кафиቃυц нтоսሑճ ушоξፆጺէдα լεкиդե իсреእոժодо ዪκидιчըղ уթ ч. Vay Tiền Cấp Tốc Online Cmnd. Aldis -przenośna lub stacjonarna lampa sygnalizacyjna, stosowana najczęściej na jednostkach morskich. Aldis pozwala statkom na porozumiewanie się (np. alfabetem Morse'a) z zachowaniem ciszy radiowej Agregat awaryjny (emergency generator) - włącza się w przypadku awarii głównych zespołów prądotwórczych, awarii chłodzenia, black out-u itp. Agregat prądotwórczy - zespół sprzężonych ze sobą na stałe maszyn silnika spalinowego i napędzanej przezeń prądnicy. Źródło prądu na statku. Różne typy. Anemometr - przyrząd do obserwacji oraz pomiaru siły i kierunku wiatru; wiatromierz. Antena satelitarna - więcej. ATR - awaryjna tablica rozdzielcza, współpracuje z awaryjnym agregatem prądotwórczym rozdzielając napięcia na awaryjne obwody statku. Automatyczny filtr paliwa - jego konstrukcja umożliwia cykliczne i samoczynne oczyszczanie wewnętrznych wkładów filtrujących. "Barlinek trupia główka" - potoczna nazwa pneumatycznych zaworów balastowych. Swą nazwę zawdzięczają ściśniętej silnie sprężynie pod pokrywą. Rozbieranie go bez odpowiednich przyrządów jest bardzo niebezpieczne. Barograf - barometr, który dokonuje samoczynnego zapisu zmian ciśnienia atmosferycznego. Inny model. Barometr Basen portowy (harbour bassin) - część wodnego obszaru portu, ograniczona betonowymi nabrzeżami z pełną infrastrukturą niezbędną do za - i wyładunku oraz obsługi technicznej statków. Batterfly - zawór skrzydełkowy, przepustnica, zobacz otwarty. "Beczka" (mooring buoy)- boja cumownicza. "Stać na beczkach" , w Rotterdamie. Blindklapa - stalowa klapa zabezpieczająca bulaj przed wybiciem przez fale sztormowe. Blok wielokrążkowy Bobcat - mały i bardzo zwrotny pojazd wyposażony z przodu w lemiesz nastawiany za pomocą hydraulicznego układu siłowego, wykorzystywany w czasie trymerki ładowni. Boja (buoy) - pława, zakotwiczony pływający znak nawigacyjny w postaci walca, kuli lub stożka, używany do potrzeb żeglugi. Służy do oznaczania torów wodnych i podwodnych przeszkód nawigacyjnych (mielizn, wraków). Boje zwykle zaopatrzone są w szczytowe znaki identyfikacyjne oraz sygnały świetlne i akustyczne. Bom - belka na kolumnie wyposażona w system bloków. "Bryza" - przenośny wentylator używany do wentylacji zamkniętych przestrzeni (zbiorniki). Zdjęcie pokazuje model który spełnia swoje zadanie (550W mocy) i przy pomocy jednorazowych plastikowych rękawów można powietrze doprowadzić w głąb zbiornika. "Brudny Wacek" - miejsce wykorzystywane do picia kawy w czasie przerwy w pracy zwaną "koffitajmem" lub miejsce spożywania posiłków nocnych. Bulaj, hermetycznie zamykane okrągłe okienko z grubego szkła, umieszczone w burcie lub ścianie nadbudówki statku. Na mostku występuje bulaj z przeciwdeszczową szybą rotacyjną. Bunkierka - mały tankowiec lub barka dostarczająca paliwa pod burtę statku. Bunkrowanie. Butle powietrza - ładowane przez sprężarki do ciśnienia około 2,5 MPa zasilają instalacje rozruchową silnika i po przez reduktory instalacje automatyki. Butterfly - (bateflaj) zawór z elementem wykonawczym w kształcie przepustnicy, często wykorzystywany w automatyce siłowni. Cedervall - uszczelnienie wału śrubowego - nazwa wytwórcy. - więcej. Chłodnia (refrigerated ship's stores)- zaopatrzona w termiczną izolację zimnochronną i zewnętrzne urządzenia chłodnicze pozwalające na uzyskanie i utrzymanie wewnętrznej niskiej temperatury. Chłodnie wykorzystywane są do przechowywania wyrobów łatwo psujących się w temperaturze otoczenia (mięso, nabiał itp.). Choinka - maszt na pokładzie pelengowym wraz z lampami sygnalizacyjnymi. "Ciągnąć układ" - remont okresowy lub awaryjny silnika głównego w skład którego wchodzi wyjęcie tłoka, wymiana pierścieni tłokowych, wsadów dławicy trzona i teleskopów, wymiana uszczelnień tłoka, czyszczenie przelotni, tłoka i głowicy więcej. CMK - Centrum Kontrolno- Manewrowe, miejsce nadzoru i sterowania siłowni. CO2 stacja lokalna - gaz do gaszenia kolektora wydechowego, kotła lub pomieszczenia. CO2 stacja główna - pomieszczenie z butlami do gaszenia siłowni okrętowych. Coast Guard - Straż Wybrzeża Stanów Zjednoczonych i Kanady. Służby mundurowe uprawnione do kontroli statków i ich zatrzymania w przypadku nie spełniania odpowiednich norm. Główna przyczyna chorób wrzodowych u chifów mechników :) Cargo Controll Room - inne Cuba Libre - południowo-marynarski drink :) Cuma (hawser) - lina z okiem na końcu, służąca do przymocowywania statków do nadbrzeża portowego, boi itp. Cumować (mooring) - przymocowywać statek do nabrzeża, pomostu, zwykle za pomocą cumy. Cybant łańcuchowy - sprawdza się w wyjątkowo skomplikowanych miejscach lub na nierównych powierzchniach. Cybant standartowy - opaska zaciskowa mająca na celu powstrzymanie przecieku na rurociągu. Cybant "grecki" - prowizoryczna naprawa dziurawej rury do momentu możliwości jaj wymiany. Składa się ze skóry węża strażackiego którą ciasno naciągamy i owijamy mocno sznurem. Cynki (zink)- anody, odlewy cynkowe przyspawane do kadłuba statku. Dalba (mooring dolphin) - przybrzeżna konstrukcja palowa z palami wbitymi w dno i zebranymi na górze tak, że tworzą rodzaj stożka wystającego ponad powierzchnię wody; służy do cumowania statków. Desant - opuszczanie marynarzy na nabrzeże przy pomocy bomu w celu zacumowania statku, najczęściej przed śluzami na Wielkich Jeziorach Ameryki. Deska - tablica informacyjna dla załogi dotycząca terminu wyjścia w morze, manewrów lub shiftingu. Dmuchawy pomocnicze - o elektrycznym napędzie, wspomagają turbosprężarkę silnika na niskich obrotach gdy jej prędkość obrotowa jest zbyt niska do wytworzenia odpowiedniego ciśnienia doładowania. Dokowanie (drydocking)- zespół czynności związanych z wprowadzeniem jednostki pływającej do doku i jej podniesieniem. Dok pływający (floating dock) - urządzenie stoczniowe służące do budowy lub przeprowadzania napraw podwodnej części statku, specjalna konstrukcja doku, który umożliwia naprawę okrętu na wodzie. Więcej Dok suchy (dry dock) - basen zamykany szczelnie wrotami, do którego wprowadza się statek. Po wypompowaniu wody i ustawieniu go na wspornikach jest on gotowy do przeprowadzania przeglądu lub remontu. Wykorzystywany jest głównie do remontu dużych jednostek pływających. Więcej Drzwi wodoszczelne (watertight door) Dysza śruby okrętowej (Kort nozzle) - poprawia zwrotność statku podczas manewrów i poprawia uciąg śruby przy małych prędkościach. demontaż. Dysza zraszacza wodnego (splinkler) więcej. Eżektor (ejector) - (smoczek) urządzenie ssące, które jest wykorzystywane do przemieszczania cieczy lub ciała sypkiego na inne miejsce; strumieniowa pompa ssąca, ejektor. Na zdjęciu eżektor zdemontowany z wyparownika stosowany do wytwarzania próżni, inny od oczyszczalni ścieków. Fadroma - środowiskowa nazwa jezdnego ciągnika z lemieszem sterowanym hydralulicznie, pochodząca od polskiego producenta tego sprzętu. Faleń (painter) - cienka cuma służąca do prowadzenia małej łodzi Falochron statkowy (breakwater) Falszburta - Nadburcie część burty wystająca poza poklad. Fera - prom kursujący pomiędzy brzegami kanału lub rzeki. Ferroda - łapa odśrodkowego sprzęgła np wirówki wraz z okładziną cierną, również okładzina cierna hamulca windy kotwicznej lub cumowniczej. Filtr magnetyczny Fiord - Wąska i długa, rozgałęziona, głęboka zatoka wśród skalistych wysokich (do 1000 m) i stromych brzegów. Powstała przez zalanie żłobów i dolin polodowcowych na obszarze górskim. Najbardziej charakterystyczne fiordy spotyka się na wybrzeżu norweskim. Więcej Flagsztok - pionowy maszt, na który wciąga się banderę. Flaming - statkowa nazwa ręcznego napędu szalupy - podobny do stosowanego w drezynie. "Flaszencug" - (naz. środowi.) wciąg łańcuchowy. Forpik - skrajnik dziobowy Frezarka magnetyczna - stosowana na statku w celu np. wycięcia otworu w ścianie zbiornika. Fumigacja - metoda zwalczania szkodników roślin i tępienia gryzoni przez użycie fumigantów. Po ukończeniu załadunk, przez wcześniej przygotowaną plastikową rurę umieszczoną w ładowni i posiadającą otworki wpuszczany jest gaz. Furta rufowa - wrota w rufie statku. Zamknięta. Furta burtowa (sheel door) Gaja (guy) - lina do przemieszczania bomu w poziomie. Garkuchnia - prowizoryczne kuchenki montowane przez tubylców ładujących statek, np w Indonezji lub Indiach. Gazowiec (gas tanker) - statek przeznaczony do przewozu LPG. Gazowiec w budowie Gestra - montowana na systemie parowym ma za zadanie przepuszczać jedynie skropliny pary. Wewnątrz znajduje się stalowa płytka i odpowiedni przekrój kanalików. Greting (grating) - drewniana lub metalowa kratownica, częściowo zabezpieczająca ładunek przed zamakaniem lub umożliwiająca chodzenie w pomieszczeniach narażonych na wycieki lub gromadzenie się wody. Grill - statkowe określenie stalowego sita chroniącego łopatki turbiny przed ciałami stałymi od strony napływu gazu. Wymaga okresowego przeglądu i czyszczenia. GPS - angielskie Global Positioning System, ogólnoświatowy, satelitarny system lokalizacji obiektów naziemnych i powietrznych Gródź falista (corrugated bulkhead) Gruszka (bulb) - poprawia charakterystykę hydrodynamiczną statku. Budowa gruszki. Praca pod balastem. "Grzybek" - antena do odbioru sygnału telewizyjnego GTR - główna tablica rozdzielcza. Widok od tyłu. Hamulec łańcucha kotwicznego (windlass brake) - śrubowe urządzenie służące do zamocowania podniesionej w kluzie kotwicy oraz do zahamowania wyluzowanego łańcucha po zakotwiczeniu, co odciąża windę kotwiczną. Zobacz film 720KB "Harley" - elektryczna lub spalinowa maszyna z wirującymi metalowymi skrobakami do usuwania rdzy z pokładów lub klap ładowni. Holownik (tug)- niewielki statek o dużej mocy służący do holowania innych statków. Hiw - (ang. heave ‘podniesienie’) żegl. wielkość jednorazowego uniosu podnośnika lub dźwigu. Hydromonitor - urządzenie o napędzie elektrycznym lub spalinowym do mycia strumieniem wody pod ciśnieniem ok 150 atm. Wyposażone jest w różnego rodzaju dysze zwiększające jego funkcjonalność. Idealne do mycia filtrów, zęz, zanieczyszczeń ładunkowych itp. Iglak - pneumatyczny młotek do usuwania rdzy Indykator (indicator) - przyrząd wykreślający przebieg zależności ciśnienia panującego w cylindrze silnika od drogi tłoka. Zobacz film z pomiaru 1,77 MB wmv "Jamnik"- potoczna nazwa pompy śrubowej. Jeziorowiec - statek przeznaczony do żeglugi po Wielkich Jeziorach. Kabestan (capstan) - winda cumownicza w postaci bębna obracającego się wokół osi pionowej. Służy do wybierania i luzowania cum i innych lin na statku. Kablowiec - statek wodny służący do układania kabli na dnie morza, ich konserwacji i naprawy. Kaczałka - przenośna przeponowa pompa pneumatyczna. Kaczka - tłokowa pompa zęzowa. "Kapeć"- marynarskie określenie małej jednostki. "Kaszubskie orły" :) Karter - skrzynia korbowa, w spalinowym silniku tłokowym obudowa mechanizmu korbowego, do której zamocowane są cylindry. "Kasza" - zamarzające morze, utrapienie dla załogi maszynowej ponieważ powoduje zapychanie się kingstonów i problemy z chłodzeniem silnika. Katamaran Kausza - (chomątko) wzmocnienie wewnętrzne oka liny. Kawitacja - Kawitacja, zjawisko utraty ciągłości przepływu cieczy. Powoduje niszczenie stykających się z cieczą elementów urządzeń, maszyn (turbiny, pompy, rury). Inny przykład. Kierownica - część turbosprężarki ukierunkowująca spaliny na łopatki wirnika turbiny. Więcej - wymiana. "Kibel murzyński" - WC umieszczone najczęściej na for szocie nadbudówki i przeznaczone dla robotników portowych. Na zdjęciu - po wyjściu z Dakaru :) Kilblok - stalowe bloki z grubymi podkładami drewnianymi na których podpiera się kadłub statku podczas postoju na doku. Keja - nabrzeże w porcie przystosowane do cumowania statków. Kilwater - ślad pozostawiony przez statek na wodzie przez śrubę napędową. Klapon - płytkowy zawór ssący lub tłoczący stosowany w sprężarkach powietrza i chłodni. Kluza kotwiczna Kluza rolkowa Kluza obrotowa Kluza panamska Knaga - ma kształt rogów i służy do obkładania szotów, fałów i innych lin. Knara - wciąg z przekładnią połączoną z ramieniem, napędzana ręcznie. Koja - łóżko na statku, przymocowane na stałe do szotu lub podłogi. Kolektor parowy Kolumna sterowa Kompensator - elastyczne połączenie rurociągu lub kolektora między wibrującym silnikiem a sztywnym elementem. Komora łańcuchowa Kontenerowiec - wykształcona w latach 70. kategoria wyspecjalizowanych szybkich statków handlowych, przystosowanych do przewozu znormalizowanych kontenerów. Oferują maksymalne wykorzystanie ładowni, bezpieczne zamocowanie ładunku i znaczne zmniejszenie kosztów przeładunku. więcej - budowa. Kosz kingstonowy - filtr wlotowy wody morskiej z kingstona. Kosz zęzowy - osłona siatkowa ssaka ze studzienki ładowni. Tu mamy ewidentny przykład dlaczego pompa nie ciągnęła po czyszczeniu studzienek. Kosz rufowy - wysunięta część Rufy. "Kotłownia" - siłownia starego statku przeważnie zadymiona z powodu nieszczelnych kolektorów i kompensatorów silnika. Kotwica - ciężka (do kilkudziesięciu ton na lotniskowcach i dużych tankowcach) konstrukcja stalowa, opuszczana na łańcuchu z pokładu celem utrzymania jednostki pływającej w określonym miejscu. Rzucona i wleczona po dnie zagłębia się w nie łapami, które mogą być nieruchome (kotwica admiralicji) lub ruchome (kotwica patentowa Halla lub Trottmana). Kotwica rufowa Króciec - połączenie wodne np zaworu wydechowego z głowicą lub tulei z blokiem cylindrowym. Krypa - duża płaskodenna łódź śródlądowa, zwykle z pomieszczeniem mieszkalnym. Również pogardliwa nazwa statków rzecznych używana przez żeglarzy i załogi statków morskich. Kukurydza - ładunek Lamele - blaszkowe zawory zwrotne powietrza doładowania umiejscowione w przelotni silnika głównego. Latające ryby - Ptaszorowate, ryby z rodziny zaliczanej do rzędu belonokształtnych (Beloniformes), występujące w oceanach w strefie tropikalnej i subtropikalnej. Osiągają długość 20-40 cm, cechują się silnie rozwiniętymi płetwami piersiowymi, a u niektórych gatunków również brzusznymi, umożliwiającymi krótkie loty nad powierzchnią wody o zasięgu do 150 m. Latarnia morska - znak nawigacyjny, wysoka wieża zbudowana na brzegu morza, wyposażona w silne źródło światła. Snop światła jest rzucany z określoną częstotliwością (każda latarnia ma swoją częstotliwość). Dodatkowym wyposażeniem latarni morskiej są nadajniki sygnałów dźwiękowych, które uruchamiane są w okresach mgły. Lehoff - blokada łańcucha kotwicznego. Lejce - sznurki lub linki wykorzystywane do zmiany położenia czaszy anteny satelitarnej w czasie odbioru sygnału TV. Lichtować - przeładunek części towaru ze statku dla zmniejszenia jego obciążenia. Stosowany przy wejściu na mieliznę. Lichtuga - jednostka pływająca taboru portowego (rzadko wyposażona we własny napęd), służąca do transportu towaru ze statku do magazynów (i odwrotnie) leżących w innym basenie lub przy płytkim nabrzeżu. Lifeboat - szybka łódź pontonowa służąca do akcji ratowniczych przy podejmowaniu rozbitków. Lodołamacz - Lodołamacz, stosowany od lat 70. XIX w. (wynalazek rosyjski) statek przeznaczony do łamania pokrywy lodowej dzięki specjalnej konstrukcji. Mocna stewa dziobowa ma kształt pozwalający wchodzić kadłubem na lód i załamywać go ciężarem, dodatkowo powiększanym przez napełnienie dziobowych zbiorników wody. Podobne zbiorniki na rufie i wzdłuż burt umożliwiają statkowi wykonywanie ruchów wahadłowych, co pozwala na uwolnienie się z okowów lodowych. Są wyposażone w potężne jednostki napędowe. Można spotkać nawet lodołamacze o napędzie jądrowym. Log - urządzenie do pomiaru prędkości statku. Lubrykator - (smarownica) urządzenie podające olej smarny do tulei cylindra silnika głównego przez sztucery. Zobacz - lubrykator w środku; z napędem elektrycznym; Więcej - wymina. Ładownia - (hold) Łącznik Kentera - do łączenia łańcucha kotwicznego. Łańcuch kotwiczny Łożysko oporowe - zespół segmentów ślizgowych pomiędzy wałem silnika a wałem napędowym. Maksymometr - urządzenie do pomiaru ciśnienia spalania w silnikach spalinowych. Mantał - sznur z supłami ułatwiający awaryjne zejście do szalupy. Zabezpiecza obsadę podczas opuszczania łodzi na wodę. Maszynka sterowa - zespół pomp i siłowników do wychylania płetwy sterowej. więcej - różne typy. Marszpikel - rożek do szplajsów Martwa fala - fala morska, niewspółmiernie wielka w stosunku do siły wiatru (słaby wiatr lub nawet cisza). Martwa fala występuje przez dłuższy czas po ustaniu silnego wiatru, na skutek znacznego rozkołysania morza, a także w efekcie rozchodzenia się fal na duże odległości od miejsca ich powstawania (np. silnego sztormu). Zobacz film 2,7 MB wmv Mielizna - piaszczysta lub żwirowa płycizna. Powstaje wskutek osadzania materiału transportowanego przez wodę przy miejscowym zmniejszeniu szybkości jej płynięcia. Na zdjęciu przejście przez mieliznę Amazonki. Morska fala - odkształcenie powierzchni wody w formie ruchu oscylującego, widocznego jako jej podnoszenie się i opadanie. Morska fala spowodowana jest ciśnieniem wiatru na powierzchni wody, a wielkość fali jest proporcjonalna do prędkości wiatru. sztormy. Mostek - (bridge) Mesa - miejsce spożywania posiłków przez załogę. Murzyński kibel Nabieżnik - zespół dwóch nieruchomych znaków nawigacyjnych, wskazujących nawigatorowi tor wodny dla żeglugi. Nadbudówka - część mieszkalna statku. Nadburcie - (Falszburta) część burty wystająca poza poklad. Nok - górny koniec bomu lub dźwigu więcej. Oblodzenie sprężarki - rozprężanie się czynnika chłodniczego za parownikiem w wyniku złej pracy systemu, niskiej temperatury powietrza lub zapchanych filtrów ssących. Obło burtowe - łuk między dnem a burtą prace blacharskie. Obracarka - ręcznie zasprzęglane z elektrycznym napędem urządzenie, przeznaczone do obracania wałem korbowym silnika głównego. Używane w czasie remontów i przy przesmarowaniu wstępnym. Odbijacz - elastyczna poduszka spleciona z lin lub uszyta z płótna żaglowego, wypełniona trocinami i korkiem, wywieszana za burtę statku podczas manewrów w porcie celem ochrony burty przed ocieraniem i złagodzenia uderzeń Odbojowa listwa - pozioma belka zamocowana na stałe do burty statku powyżej linii wodnej w charakterze trwałego odbijacza. Odpowietrzenie Oko - zakończenie cumy, liny cumowniczej. Okno sterowe - przestrzeń pomiędzy sterem a tylnicą. "Oni!!" - władze mundurowe posiadające uprawnienia do kontroli, zatrzymania lub nałożenia kary na statek. Przed takimi krajami jak USA lub Niemcy, słowo "Oni" nie opuszcza ust chifa, nie daje mu żyć ani spać Bardzo często doprowadza do nieracjonalnych zachowań. Tekst typu: "bo panie, a co jak Oni tu zajrzą!?" :) wykańcza nerwowo całą załogę. Orzech - koło łańcuchowe Orzeszkowanie turbiny - czyszczenie na sucho za pomocą kruszonych łupin orzechów o właściwej granulacji. Więcej Pająk - potoczna nazwa rozdzielacza hydraulicznego z wężami lub cały zestaw razem z praskami do odbijania głowicy silnika głównego. Pajpa - rura załadunkowa, najczęściej stosowana przy ładunkach zbożowych. ładunek pszenicy, kukurydza; Para precyzyjna - np tłoczek i cylinderek pompy wtryskowej. Parownik - rozprężony freon w TZR przepływa do parownika, gdzie parując, odbiera ciepło chłodzonemu pomieszczeniu. Więcej - wyposażenie chłodni. Pawęż - zakończenie, "burta" rufy PCU - Programmable Control Unit Pelengowy - najwyżej położony poklad na nadbudówce statku, Pickup - reaguje na pojawienie się elementu metalowego w niewielkiej odległości od głowicy czujnika. Stosowany do zliczania obrotów wału korbowego, położenia mechanizmu, przesterowania itp. Pięta - przeciwny do noku koniec gafla lub bomu. Również oparty o maszt przymocowany do kadłuba statku koniec drzewca masztu lub bukszprytu Piaskowanie - oczyszczanie powierzchni kadłuba, pokładu, ładowni z rdzy za pomocą silnego strumienia powietrza z piaskiem kwarcowym. Więcej. Pilers - podpokladowa stalowa podpora łącząca dno i poklad (albo dwa sąsiednie poklady). Pilotówka - kuter dowożący pilotów i innych urzędników portowych na wchodzący do portu statek i odwożący ich ze statku wyprowadzonego z portu. Pirs - kamienny, betonowy lub drewniany pomost do cumowania statków i przeładunku towarów, zbudowany w akwenie prostopadle lub ukośnie do brzegu. Także obustronnie dostępne wąskie nabrzeże rozdzielające sąsiednie baseny portu. Platforma wiertnicza - stanowisko wiertnicze, wyposażone w urządzenia i sprzęt do wiercenia otworów w skorupie ziemskiej pod dnem zbiornika wodnego, rodzaj platformy morskiej. Platformy w porcie Galeston. Planimetr Płetwa steru Podnośnik pokrywy ładowni - siłownik Pod Bakiem - pomieszczenie na dziobie statku wykorzystywane do składowania lin, narzędzi pokładowych i materiałów. Poduszkowiec - Poduszkowiec, pojazd poruszający się ponad powierzchnią lądu lub wody na wysokości mniejszej od 2 m dzięki poduszce powietrznej wytwarzanej pod jego kadłubem przez pokładowe wentylatory. Pogłębiarka - draga, bagrownica, bagier, barka zaopatrzona w urządzenia przeznaczone do wydobywania gruntu z dna rzeki, kanału, jeziora, morza itp. Najczęściej w celu pogłębiania toru żeglugowego. Pokrywy lukowe - pokłady ładowni więcej. Pokładniki - wzdłużne wzmocnienie pokladu. Pochwa wału - uszczelnienie wraz z rurą i łożyskiem przejścia wału przez kadłub statku. Więcej - demontaż wału śrubowego. Pochylnia - budowla w stoczni służąca do budowy kadłuba statku, a następnie jego zwodowania. Podmiana - wymiana załogi statku. Poler - pachoł, urządzenie cumownicze na nabrzeżu, brzegu i na statku, trwale zamocowane do podłoża. Hakowy. Podwójny ze stali spawanej. Port macierzysty - miejsce zarejestrowania statku, wypisane na rufie pod jego nazwą. Porost kadłuba - więcej Praska (Jack) - hydrauliczna nakrętka używana do wyciągu śruby w celu "odbicia" lub dokręcenia nakrętki roboczej. Pracują pod ciśnieniem 700-900 bar. Praska głowicy SG. Prądnica - maszyna wytwarzająca energię elektryczną kosztem dostarczonej jej energii mechanicznej. czyszczenie. Przechyłomierz - przyrząd do pomiaru kąta przechyłu (zawartego między płaszczyzną symetrii i pionem) statku. rurkowy Przekładnia windy szalupowej Przelotnia - przestrzeń podtłokowa. Inna - Sulzer Przewloka rolkowa Przewłoka walcowa - uniwersalna Przepływomierz - urządzenie do pomiaru wydajności pomp hydraulicznych. "Przewracanie agregatu" - środowiskowe określenie remontu silnika pomocniczego podczas którego dla ułatwienia wyjęcia wału korbowego kładzie się rozmontowany blok silnika na bok. Pulpit - płyta, głównie lekko pochyła, w której umieszczone są wskaźniki przyrządów kontrolno-pomiarowych oraz elementy urządzeń służące do zdalnego starowania nimi. Radiostacja Radio pława Reflektor radarowy - ekran służący do odbijania sygnałów z nadajnika radiolokacyjnego (radar) w celu uzyskania na ekranach radarów echa wskazującego położenie statku. Regulator napięcia prądnicy - więcej. Reling - złożona z metalowych albo drewnianych słupków i przeciągniętej przez nie liny stalowej (lub pręta stalowego) barierka wokół pokładu statku, chroniąca ludzi i przedmioty przed wypadnięciem za burtę. RAM-NEK - taśma dodatkowo uszczelniająca ładownie przed ewentualnym dostaniem się wody do ładunku. Kilka dni później. Rener - nawijana na bęben windy ładowniczej stalowa lina, przechodząca przez blok zawieszony na wolnym końcu bomu ładowniczego statku morskiego i zakończona hakiem do przenoszenia towaru. Rdza - krucha i niejednolita, brunatna warstwa związków żelaza (głównie tlenków i wodorotlenków) powstająca na przedmiotach żelaznych i stalowych na skutek korozji. RORO Rolka kierunkowa inna Rufa - tylna część kadłuba statku lub łodzi zaopatrzona w ster i śrubę napędową. Rura głosowa - występuje na starych statkach w celu przeprowadzenia rozmowy z osobą przebywającą w innym pomieszczeniu, zakończona ustnikiem i zatkana gwizdkiem. W celu przywołania rozmówcy należało wyjąć swój gwizdek i dmuchnąć w rurę, osoba po drugiej stronie również wyjmuje gwizdek i odpowiada. Rzutka - długa cienka linka z umocowanym na końcu ciężarkiem, który przerzuca się z pokładu statku na nabrzeże. Ciężarek pociąga za sobą sklarowaną w luźne buchty rzutkę, do której końca na nabrzeżu przywiązuje się cumę lub linę holowniczą, wciąganą następnie na pokład. Rzutkowy pistolet - specjalny pistolet używany podczas akcji ratowniczej do podawania (np. ze statku na inny statek, z brzegu na statek) holu lub linki za pośrednictwem rzutki specjalnie ułożonej i umocowanej do pocisku. Na większe odległości rzutkę wystrzeliwuje się z wyrzutni rzutkowej za pomocą specjalnej rakiety. Inny model. SCOK - Statkowa Centrala Operacyjno Kontrolna / kabina kontrolno manewrowa poza siłownią. Segmenty łożyska oporowego Sekstant - optyczny instrument nawigacyjny służący do wyznaczania położenia (współrzędnych geograficznych) statków na podstawie pomiaru wysokości Słońca lub gwiazd. Sezamor - kompensator, łącznik rurociągów (balastowych, pożarowych, paliwowych) przechodzących wzdłuż statku pokładem lub w tunelu. Ma za zadanie pozwalać "pracować" rurom podczas gięcia się kadłuba. Zobacz podczas montażu. "Sianie trawki" - potoczna nazwa czynności związanych z malowaniem podestów lub pokładów. "Siedzieć na młotku" - usuwanie rdzy pneumatycznym młotkiem iglakowym. Siłownia - maszynownia, zespół urządzeń przetwarzający energię - lokalizacja. Siłownik - hydrauliczne urządzenie wykonawcze przetwarzające słaby sygnał sterujący na przesunięcie liniowe o znacznej sile lub momencie. Na statku najczęściej stosowany do otwierania lub podnoszenia pokładów ładowni. Demontaż siłownika. Skrzydła mostku (bridge wings) Sludge - ścieki i odpady olejowe zdawane w portach lub spalane w spalarce. SG - silnik główny więcej. Sondowanie - pomiar np. zbiornika balastowego za pomocą ręcznej sondy. SP - silnik pomocniczy więcej. Sprężynowanie - pomiar ugięcia korby wału korbowego silnika głównego lub pomocniczego za pomocą czujnika zegarowego lub elektronicznego Więcej "Sracz-maszyna" - statkowe określenie oczyszczalni fekali. Stać na beczkach - najczęściej na rzece, statek jest przycumowany do specjalnych boi i brak jest bezpośredniego połączenia z lądem. Stać dziobem w mieście - postój statku bardzo blisko miasta. Stawa - stały znak nawigacyjny ustawiony na lądzie lub wbity w dno morskie, lecz wystający nad powierzchnię wody. Stawa mogą być wyposażone w światła nawigacyjne, znaki szczytowe, reflektor radarowy, urządzenia radiolokacyjne do oznakowania miejsc niebezpiecznych, wytyczania torów wodnych, a przede wszystkim do wyznaczania linii nabieżnika. Sterling - ławka bosmańska, deska wywieszona na linach za burtę celem prowadzenia prac remontowych (skrobanie farby, malowanie). Więcej. Ster strumieniowy - (bow thruster) pędnik wytwarzający napór prostopadle do płaszczyzny symetrii statku, używany do manewrowania przy małych prędkościach. Do zasilania wykorzystuję się napięcie rzędu 6000V. Zobacz ster przed montażem na stoczni. Elektryczny silnik. Stępka przechyłowa - zmniejsza "kiwanie" Stodoła - marynarskie określenie wielkiej fali sztormowej. więcej Stoper łańcucha kotwicznego Stopa - podparcie steru "ostroga" Stoper linowy - lina zatrzymująca cumę zanim zostanie obłożona na polerze. Stormbridge Stójka nadburcia Strop - stalowa lub roślinna lina w postaci pętli używana na statkach do podnoszenia i przenoszenia towarów. Studzienka zęzowa ładowni Suchy dok - miejsce w stoczni przeznaczone do budowy lub remontu statków. Ma formę szczelnie zamykanego basenu z urządzeniami do wypompowywania wody - więcej. Sworzeń pokrywy ładowni - element konstrukcyjny w kształcie walca lub stożka służący do przegubowego łączenia dwóch lub więcej elementów. więcej. "Syntho Glass" - żywiczny bandaż przeznaczony do szybkich napraw przecieków na rurociągach. Szalupa kryta Szalupa zrzutowa więcej. Szekla (szakla) - wygięty w kształt podkowy stalowy pręt o spłaszczonych końcach, w których znajdują się otwory do wkładania gwintowanego sworznia; używany do łączenia ze sobą lin, łańcuchów z innymi części osprzętu jednostki pływającej. Szekla łańcucha kotwicznego - odległość pomiędzy nimi wynosi około 27m. Sąsiednie białe ogniwa oznaczają ilość kolejnych szekli od kotwicy. Szczurołap - odcina drogę wejścia na statek po linie gryzoniom z lądu. Szplajs - splot, w żeglarstwie stałe połączenie dwóch lin wykonane przez wplecenie skrętek jednej liny między skrętki drugiej za pomocą rożka lub marszpikla. Szpigat - otwór w nadburciu lub poszyciu pokładu służący do odpływu wody, która dostała się zza burty; odpływnik. Szpring - lina biegnąca przy cumowaniu od dziobu lub rufy statku na nabrzeże (ukośnie w kierunku śródokręcia). Sztormdeska - deska zabezpieczająca przed wypadnięciem z koi podczas gwałtownego przechyłu statku. Sztormiak - nieprzemakalne ubranie, zwykle w jaskrawym kolorze, używane przez rybaków, żeglarzy i marynarzy przebywających na pokładzie statku w czasie złej pogody. Sztormtrap - sznurowa drabinka z drewnianymi stopniami, wywieszana za burtę statku w celu przyjęcia pilota, zejścia do łodzi itd. Sztrandowanie - zamierzone wyrzucenie statku wodnego na brzeg lub wejście na mieliznę w celu uratowania go przed zatonięciem w przypadku wielkiego przecieku wody do wnętrza i utraty zdolności manewrowania. Więcej Sztucer olejowy - wkręcony w tuleje silnika głównego podaje olej smarny z lubrykatora do wnętrza tulei. Sztauplan - plan sztauerski, plan rozłożenia ładunku na statku przygotowany przez maklera i realizowany przez sztauera (w porozumieniu z oficerem ładunkowym), z uwzględnieniem stateczności i bezpieczeństwa statku oraz właściwości ładunku. Szuwa - przelotny bardzo silny opad tropikalnego deszczu. Szycie silnika - naprawa polegająca na wypełnieniu pęknięcia gwintowanymi kołkami, tak aby każdy z nich wzajemnie na siebie zachodził. Szycie tulei, szycie cylindra. Śluza - urządzenie na kanale żeglownym umożliwiające łączność między obszarami wodnymi o różnych poziomach wody, zawierające jedną lub kilka komór śluzowych, ograniczonych zarówno od strony niższego, jak i wyższego poziomu wody ruchomymi zamknięciami. Więcej wejście, podnoszenie i wyjście ze śluzy. Śruba napędowa - śruba okrętowa, pędnik statku wodnego złożony z 2-6 łopat o powierzchni śrubowej, połączonych z piastą. Siła reakcji wody odrzucanej przez obracającą się śruba napędowa popycha statek więcej. Tankowiec - rodzaj statku wyposażonego w zbiorniki, rurociągi oraz pompy, służący do przewozu ładunków płynnych; zbiornikowiec. Taśmociąg - przenośnik: środek transportu bliskiego przeznaczony do przemieszczania materiałów (nosiwa) w sposób ciągły; przenoszony materiał (sypki, rozdrobniony, kawałkowy lub drobnica) musi być podawany na p. w sposób stały i równomierny. Telegraf Teleskopy - potoczne określenie rur wodnego chłodzenia tłoka. Remont układu. Tłumik drgań wału rozrządu - element tłumiący drgania silnika zamocowany na końcu wału rozrządu. - więcej. Topenanty - liny do przemieszczania bomu lub ramienia dźwigu w pionie. Tor kablowy - szczelne koryto w którym układane są przewody zasilające urządzenia pokładowe. Torsjometr - przyrząd do mierzenia momentu siły przenoszonego przez wał; działa na zasadzie pomiaru kąta skręcenia określonego odcinka tego elementu. - więcej. Transponder - układ odzewowy odbierający sygnał radiowy z nadajnika, wzmacniający go i (po przetworzeniu) przekazujący do odległego odbiornika. Trap - ruchome schodki, pomost, kładka służąca do komunikacji pomiędzy pokładami statku, statkiem a nabrzeżem lub innym statkiem. Tratwa serwisowa - metalowa lub z tworzyw sztucznych używana do kontroli i konserwacji kadłuba. "Trąba słonia" - środowiskowe określenia rękawa od "bryzy" podłączonego do kanału wentylacyjnego w celu awaryjnego chłodzenia urządzenia. Często stosowana w czasie tropiku kiedy temperatury w siłowni osiągają ponad 50'C. Trymerka - wybieranie końcówki ładunku z ładowni. Trzon steru Tuleja silnika głównego wymiana Tunel - umiejscowiony w dnie podwójnym przechodzi przez całą długość statku, od siłowni aż do dziobu. Zobacz inne: "belgijskie jeziorowce", "bułgar", "chińczyki". Turbosprężarka - turbina gazowa napędzająca sprężarkę wirową w układzie dolotowym. Powiększa masę ładunku mieszanki tłoczonej do cylindra, umożliwiając nawet kilkakrotny wzrost mocy danego silnika. Przegląd. Tyfon - sygnał dźwiękowy uruchamiany w czasie mgły. MP3 47,5 KB posłuchaj dźwięku. Tyfon dziobowy TZR - termostatyczny zawór rozprężny. TZR szafy klimatu. Ultrasonic - myjka ultradźwiękowa do filtrów paliwa i nie tylko. - więcej. U-rurka; U-tube - szklana rurka w kształcie litery U napełniona częściowo wodą wskazuje różnicę ciśnień między wlotem i odlotem mierzonego obiektu. Najczęściej umieszcza się ją na chłodnicy powietrza, filtrze powietrza turbosprężarki lub kotle utylizacyjnym. Wał śrubowy - przeniesienie napędu na śrubę. Wentylator siłowni więcej Węzłówka - trójkątne wzmocnienie np wręgi. Winda cumownicza Winda Kotwiczna - więcej. Zobacz film 720 KB. Wiskozymetr - lepkościomierz, przyrząd do pomiaru (wyznaczania) lepkości paliwa - więcej. Wkuplować - wykuplować, środowiskowe określenie załączenia lub wyłączenia mechanicznego sprzęgła windy cumowniczej lub kotwicznej (ang. coupling - sprzęgło) Wodowanie - przemieszczenie jednostki pływającej z lądu na wodę po zakończeniu jej budowy (ma wówczas charakter uroczysty). Odbywać się może dwoma sposobami: jako wodowanie wzdłużne, po torach pochyłych zakończonych w wodzie, oraz jako wodowanie boczne. Wrak - zniszczony, zatopiony statek nie nadający się już do naprawy. Wręgownica - uchwyt montażowy mocowany do wręgi lub pokładnika. Wręgi - wzmocnienie poszycia burty. Wyparownik - urządzenie do odsalania wody. Więcej. Wziernik - "telewizor" służy do obserwacji cieczy wewnątrz rurociągu. Stosowany na dolocie do zbiornika przelewowego. Yokohama - odbijacz stosowany przez mniejsze jednostki cumujące do statku np. bunkierki. Zabita wirówka - najczęściej zanieczyszczenia nie pozwalają na dalszą pracę urządzenia lub jego uruchomienie. - więcej. Zapora przeciw rozlewowa - stosowana na wypadek przedostania się cieczy ropopochodnych do wody, ma za zadanie zapobiegać rozprzestrzenieniu się zanieczyszczeń. Inna. Zasobnik powietrza - kolektor dolotowy do przestrzeni podtłokowych powietrza z turbiny i dmuchaw pomocniczych. Więcej. Zaślepka Zawór startowy - urządzenie w głowicy silnika umożliwiające uruchomienie go sprężonym powietrzem z butli rozruchowych, sterowane odbywa się również sprężonym powietrzem za pomocą rozdzielacza powietrza. Zawór motylkowy - więcej Zawór klapowy - więcej. Zbiornik dna podwójnego Zegar okrętowy - zegar o napędzie sprężynowym odporny na wilgoć i wstrząsy. Wskazuje zwykle czas miejscowy. Zęza - zenza, przylegająca do stępki (kil) dolna wewnętrzna część kadłuba statku wodnego poniżej pierwszego pokładu, gdzie zbierają się rozlane smary i paliwo oraz przeciekająca woda. Znak Plimsolla - znak wolnej burty, wytłoczony, przyspawany na burcie statku morskiego i pomalowany na biało znak, wskazujący maksymalne zanurzenie konstrukcyjne w zależności od warunków, w których ma się odbywać rejs (np. pory roku, stopnia zasolenia wody). Ma postać sześciostopniowej drabinki, której szczeble oznaczają kolejno od góry zanurzenia w warunkach: tropikalnych wód słodkich (TF), zimnych wód słodkich (F), mórz tropikalnych (T), mórz strefy umiarkowanej latem (S), mórz umiarkowanych zimą (W) i północnego Atlantyku zimą (WNA). Zraszacz - drenczer, końcówka urządzenia przeciwpożarowego z odpowiednio ukształtowanym wylotem, który powoduje rozprysk wypływającej z niego wody lub piany gaśniczej. Zraszacz - (water mist spray) - automatyczne urządzenie gaśnicze. - więcej. Zrębnica lukowa - wysokie obrzeże wokół luku mocowane najczęściej do wzdłużników i pokladników, które częściowo zapobiega wlewaniu się wody do wn ętrza ładowni. Żaluzja wentylatora siłówni - więcej Żyrokompas - przyrząd żyroskopowy wskazujący kierunek północy geograficznej, w którym wykorzystano zasadę stałego położenia w przestrzeni osi wirującego z dużą prędkością bąka Lista słów najlepiej pasujących do określenia "zespół sprzężonych ze sobą maszyn":AGREGATPASOWANIEMASZYNERIAAPARATURAMECHANIZMTANDEMSPRZĘTUKŁADSYSTEMKRZYŻÓWKAKOŁOSPLOTTRAKŁAŃCUCHPARKBATERIAKLANPOCIĄGZWIĄZEKASOCJACJA Agregat to zespół kilku różnych sprzężonych ze sobą na stałe urządzeń lub maszyn, które mają za zadanie wykonywanie określonej pracy. Agregat prądotwórczy jest w najprostszym przypadku połączeniem silnika spalinowego i prądnicy w celu zasilania odbiorników niezależnie od dostępu do sieci elektroenergetycznej lub przerw w jej funkcjonowaniu. Fot. 1. Agregat prądotwóczy przenośny. Fot.: FOGO Agregaty prądotwórcze stanowią źródło napięcia elektrycznego, a we współpracy z odbiornikami – prądu elektrycznego (przemiennego lub stałego), który jest wytwarzany za pomocą prądnicy napędzanej silnikiem spalinowym. Jako główne podzespoły typowego urządzenia tego rodzaju należy wymienić silnik spalinowy (chłodzony wodą lub powietrzem), a także prądnicę (jednofazową lub trójfazową), sprzęgło elastyczne oraz pulpit sterowania ze wskaźnikami stanu pracy. Oprócz tego istotny jest układ automatyki odpowiedzialny za regulację napięcia, parametrów pracy i czasu reakcji na brak zasilania – dopływu energii – w przypadku współpracy z siecią elektroenergetyczną. Biorąc pod uwagę wytwarzaną moc i wykonanie, wyróżnia się agregaty przenośne (moc: 0,9–10 kW), stacjonarne małej mocy (moc: 7,50–35 kW), stacjonarne średniej mocy (moc: 30–550 kW) oraz stacjonarne dużej mocy (moc: 500 –2250 kW). Agregaty produkuje się jako nie obudowane, obudowane i przeznaczone do zabudowany na pojazdach specjalnych. Tematyka obejmująca agregaty prądotwórcze jest bardzo obszerna. Wybierając kilka kluczowych zagadnień, warto przyjrzeć się nieco bliżej agregatom: z automatycznym startem, przenośnym, specjalnym. Oprócz tego ważnym zagadnieniem jest dobór odpowiedniego agregatu oraz prawidłowa jego eksploatacja. Agregaty z automatycznym startem Fot. 2. Niektóre agregaty mają obudowy zapewniające obniżenie poziomu hałasu. Fot.: FOGO Agregaty prądotwórcze z funkcją automatycznego startu mają odpowiednie rozruszniki i układy stabilizujące napięcie wyjściowe. Niektóre modele mogą być podłączone do instalacji elektrycznej poprzez układ automatyki, co zapewnia możliwość pracy np. w systemach automatycznego załączania rezerwy. Zaletą takiego rozwiązania jest przede wszystkim bezobsługowość, bowiem agregat uruchamia się wraz z zanikiem napięcia oraz wyłącza silnik po powrocie zasilania. System sterowania może uwzględniać sygnały pochodzące z układu automatyki. Użytkownik ma do dyspozycji wyświetlacz prezentujący informacje o parametrach pracy takich jak napięcie sieci, napięcie agregatu, częstotliwość, napięcie akumulatora oraz liczbę przepracowanych motogodzin. Nowoczesne generatory uwzględniają specjalne systemy kontrolowania silnika. Chodzi głównie o parametry takie jak: temperatura, ciśnienie oleju, prędkość obrotowa itp. Użytkownik jest informowany o braku ładowania akumulatora, konieczności wezwania serwisu, braku napięcia na wyjściu generatora i załączeniu stycznika sieciowego. Agregaty przenośne Fot. 3. Agregat zabudowany na przyczepie samochodowej. Fot.: SUMERA MOTOR W dostępnych na rynku przenośnych agregatach prądotwórczych zastosowanie znajduje szereg rozwiązań technicznych, które poprawiają bezpieczeństwo zasilania odbiorników. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na agregaty o podwyższonej wytrzymałości na czynniki atmosferyczne. Wyświetlacz informuje o ewentualnych błędach pracy silnika oraz wartościach napięcia i pobieranego prądu. Nabyć można wersje generatorów, w których diagnozowanie nieprawidłości w pracy odbywa się poprzez złącze komputerowe. Agregaty bywają uruchamiane ręcznie lub automatycznie. W trybie ręcznym rozruch odbywa się poprzez pociągnięcie linki. Jeżeli generator uruchamiany jest automatycznie, to wystarczy przekręcić kluczyk załączający rozrusznik zasilany z akumulatora. Nieodzowna cecha nowoczesnych agregatów to zastosowanie elektronicznej regulacji napięcia (AVR). W praktyce zastosowanie znajdują generatory prądotwórcze z analogowym lub cyfrowym systemem AVR. Sprawdzają się one bardzo dobrze przy zasilaniu awaryjnym biur i domów wyposażonych w urządzenia elektroniczne. Oprócz tego generatory z układem AVR znajdują zastosowanie na placach budowy m. in. do zasilania zgrzewarek oraz spawarek wymagających stabilnego napięcia i częstotliwości. Jeżeli potrzebny jest agregat do zasilania spawarki, warto rozważyć zakup generatora prądotwórczego z modułem spawalniczym. Urządzenia tego rodzaju sprawdzają się w miejscach, gdzie prowadzone są prace spawalnicze i wymagające zasilania elektronarzędzi. Do wyboru są agregaty jedno – i trójfazowe o mocy od 6 do 11 kW. Agregaty specjalne Fot. 4. Agregaty prądotwórcze wyposaża się w silniki benzynowe, wysokoprężne i zasilane gazem LPG lub ziemnym. Fot.: SUMERA MOTOR Do agregatów specjalnych zalicza się między innymi generatory instalowane na samochodach. Rozwiązania tego typu zapewniają w pełni mobilne źródło energii elektrycznej. W skład kompletnego systemu do zabudowy wchodzi agregat prądotwórczy z elektronicznym regulatorem obrotów, specjalne wyciszone nadwozie, układ wydechowy, szafy sterowania i odbioru mocy oraz zbiornik paliwa. Agregaty są również dostępne na homologowanych przyczepach jedno- i dwuosiowych, które mogą być holowane przez samochody. Najpopularniejsze są agregaty prądotwórcze z silnikami wysokoprężnymi, a więc zasilane olejem napędowym, stosuje się też silniki benzynowe, zwłaszcza w przypadku mniejszych mocy. Niejednokrotnie wykorzystuje się agregaty z silnikami na gaz płynnym (LPG – propan-butan) i ziemny. Silniki tego typu cechuje łatwy rozruch oraz bezproblemowa praca w szerokim zakresie temperatur. Do uruchamiania zimnego silnika nie trzeba benzyny. Ciekawe rozwiązanie stanowią agregaty prądotwórcze napędzane poprzez wałek odbioru mocy z ciągnika rolniczego. Urządzenia tego typu są najczęściej wyposażone w prądnicę synchroniczną szczotkową. Generator ma system ochrony przed nadmierną temperaturą. Oprócz tego zastosowanie znajduje wyłącznik magnetyczny i zabezpieczenie różnicowo-prądowe. Użytkownik jest informowany o napięciu wyjściowym i częstotliwości. Na rynku dostępne są również trójfazowe agregaty prądotwórcze o obniżonym poziomie hałasu. Specjalna obudowa chroni silnik przed wpływem czynników zewnętrznych i zmniejsza generowany hałas. Niektóre agregaty tego typu mogą być stosowane na zewnątrz pomieszczeń. Urządzenia przeznaczone do pracy w systemach zasilania awaryjnego mają odpowiedni układ automatyki. Jak wybrać agregat prądotwórczy? Fot. 5. Agregat prądotwórczy nie obudowany. Fot.:ELMECO Dobierając agregat, warto pamiętać o kilku ważnych zasadach. Przede wszystkim trzeba określić, czy zasilane odbiorniki będą jedno- czy trójfazowe. Niejednokrotnie obciążenie jest mieszane, czyli energia elektryczna jest dostarczana do odbiorników jedno-i trójfazowych. Należy pamiętać o zjawisku asymetrii, mogącym wystąpić w agregatach trójfazowych, do których przyłączono więcej odbiorników jednofazowych lub agregat zasila urządzenia mieszane. W asymetrii wzrasta napięcie na fazach niedociążonych, a maleje na fazach przeciążonych. Może to spowodować nieprawidłową pracę odbiorników lub uszkodzenie agregatu. Różnica w obciążeniu nie powinna więc przekraczać 10 % pomiędzy najbardziej i najmniej obciążoną fazą. Zasada ta nie dotyczy regulatorów z cyfrowym układem regulacji napięcia. Ważnym kryterium doboru agregatu prądotwórczego jest wielkość obciążenia. Stąd też trzeba pamiętać o właściwym zliczeniu prądów znamionowych. Oprócz tego należy obliczyć w przybliżeniu prąd rozruchowy. W przypadku odbiorników, które są wyposażone w silniki elektryczne, połączone w gwiazdę moc agregatu powinna być o co najmniej 3 razy większa od mocy znamionowej odbiornika. Identyczną zasadę przyjmuję się w przypadku, gdy odbiorniki będą połączone w gwiazdę/trójkąt. Odbiorniki podłączane do agregatu mogą być wyposażone w falownik. W takim przypadku zaleca się, aby moc agregatu była co najmniej o 150% większa od mocy znamionowej odbiornika. Z kolei o 120% większa powinna być moc agregatu zasilającego elektronarzędzia, urządzenia grzewcze, oświetlenie żarowe oraz urządzenia elektroniczne. W przypadku gdy agregat będzie zasilał urządzenia typu UPS, to jego moc powinna być o co najmniej 170% większa od mocy znamionowej odbiorników. Na etapie wyboru odpowiedniego agregatu trzeba też wziąć pod uwagę szereg innych parametrów, takich jak pojemność zbiornika paliwa, masa, poziom hałasu itp. Cezary MarchwiakProduct Manager Power&Heating, RAMIRENT SA Zdaniem EKSPERTA Co powinno decydować o wyborze agregatu prądotwórczego? Jakie problemy trzeba wziąć pod uwagę? Najbardziej powszechnym problemem występującym przy doborze agregatu jest brak wiedzy klienta o prądach rozruchowych silnika, który ma być z generatora zasilany. Często klient mając silnik 40 kW, chce wypożyczyć agregat o mocy 50-60 kVA, a przecież moc generatora potrzebna do rozruchu może być kilkukrotnie większa od mocy znamionowej silnika. Zależy to oczywiście od sposobu (trójkąt, gwiazda-trójkąt, softstart, falownik….) rozruchu danego silnika. Kolejną ważną sprawą, jaką należy mieć na uwadze przy długotrwałej eksploatacji agregatu, jest obciążenie. Powinno się ono zawierać w przedziale 30-80% mocy znamionowej generatora. W tych warunkach praca urządzenia jest najbardziej efektywna. Odpowiadając na potrzeby rynku, firma RAMIRENT oferuje generatory z opcją synchronizacji. Pełna moc dwóch lub więcej agregatów wykorzystywana jest przy rozruchach, a do pracy ciągłej wystarczy praca jednego generatora. Dzięki takiemu rozwiązaniu eliminujemy powyższe problemy, oszczędzamy paliwo i dbamy o środowisko naturalne (niższa emisja spalin). Eksploatacja agregatu Fot. 6. Agregat prądotwórczy obudowany. Fot.:ELMECO Do prawidłowej pracy agregatu niezbędny jest właściwy obieg powietrza potrzebnego do procesu spalania w silniku oraz do chłodzenia prądnicy. Powietrze powinno być dostarczone z zewnętrz najlepiej z przestrzeni otwartej. Kluczową kwestię odgrywa przy tym odprowadzenie na zewnątrz gorącego powietrza. Jest to szczególnie istotne jeżeli agregat pracuje w pomieszczeniu zamkniętym. Należy więc zadbać o odpowiednie kanały i otwory, czyli wlot powietrza (tzw. czerpnia) oraz wylot (tzw. wyrzutnia). Otwory warto zabezpieczyć przed przedostawaniem się ptaków do pomieszczenia. Przydatnym rozwiązaniem są specjalne żaluzje z ruchomymi klapami, co eliminuje podczas zimy przedostawanie się zimnego powietrza z zewnątrz. W czasie postoju żaluzja powinna być zamknięta. Bardziej zaawansowane modele agregatów mają układ automatycznego sterowania żaluzjami (tzw. przepustnica). Wewnątrz zespołu prądotwórczego obieg powietrza zapewnia wentylator. Istotna jest odpowiednia instalacja do odprowadzania spalin z agregatu. Pamiętać należy, aby system przewodów odprowadzających spalin był szczelny. Kanały spalinowe trzeba poprowadzić możliwie najkrótszą drogą, eliminując załamania. Celem wyeliminowania drgań mocowanie przewodów odprowadzających oraz tłumik trzeba wyposażyć w specjalne wsporniki. Warto zastosować rozwiązania do ochrony przed oparzeniami. Może to być np. otulina zewnętrzna tłumika i przewodów odprowadzających. Fot. 7. Agregaty prądotwórcze dużej mocy w akcji. Fot.: RAMIRENT SA Podsumowanie Podstawowy parametr agregatów prądotwórczych to osiągana moc elektryczna. Co do załączania agregatu trzeba brać pod uwagę możliwość uruchamiania ręcznego lub automatycznego. W trybie ręcznym rozruch odbywa się poprzez pociągnięcie linki lub przekręcenie kluczyka, załączającego rozrusznik zasilany z akumulatora. W trybie automatycznym agregat załącza się samoczynnie w przypadku przerw w zasilaniu. Inne parametry, na które należy zwrócić uwagę, to pojemność zbiornika paliwa, masa oraz poziom hałasu. W następnej kolejności należy upewnić się, czy moc agregatu jest dostosowania do mocy zasilanych odbiorników. Przed uruchomieniem agregatu warto sprawdzić, czy połączenia poszczególnych podzespołów są prawidłowo wykonane. Podczas eksploatacji trzeba pamiętać o właściwym poziomie oleju. Damian Żabicki Maszynoznawstwo - pojecia. MASZYNA- mechanizm, lub zespół mechanizmów połączonych ze sobą w sposób umożliwiający wykonanie pacy mechanicznej. AGREGAT- zespół sprzężonych ze sobą urządzeń technicznych wykonujących określoną pracę. (Np. silnik- pompa)KOMBAJN- Maszyna złożona z kilku mechanizmów, wykonujących różne czynności. STAL- Stop żelaza z węglem, oraz z innymi składnikami dodanymi w procesie Stal odlana w formie. ŻELIWO- Stop żelaza z węglem zawierającym zwykle 2,5 do 4,5% węgla oraz różne domieszki metalurgiczne. MOSIĄDZ- Stopy miedzi z cynkiem. Daje się dobrze obrabiać plastycznie na zimno i na gorąco, daje się dobrze obrobić skrawaniem. BRĄZ- Stopy miedzi z cyną. Mają dużą odporność na działanie czynników atmosferycznych, mają wysoka wytrzymałość na rozciąganie, twardość, oraz odporność na ścieranie. ALUMINIUM- stop lekki. Rozróżnia się stopy aluminium do przeróbki plast. i stopy aluminium odlewnicze. RODZAJE POŁĄCZEŃ:-rozłączne- klinowe, wpustowe, śrubowe, kołkowe, sskurczne, nitowe, spojone (lutowanie), spawowe, zgrzewane NAPĘD-, napędzanie, wprawianie w ruch określonego urządzenia techn., także zespół napędowy, urządzenie do wprowadzania w ruch (napędzania) maszyny, mechanizmu itp., inaczej zespół napędowy lub urządzenie napędowe. SILNIK- (maszyna) przetwarzająca ciepło, energię elektr. lub mech. na pracę o postaci dogodnej do napędzania maszyn i urządzeń MASZYNA ROBOCZA- maszyna pobierająca energię mech. w celu wykonania określonej pracy. RÓŻNICA POMIĘDZY WAŁEM A OSIĄ:Części maszyn osadzone w łożyskach, służące do przenoszenia ruchów obrotowych, oraz momentów sił nazywamy wałami. Natomiast Oś to człon maszyny umocowany w łożyskach, na którym są osadzone inne człony wykonujące ruchy obrotowe lub wahadłowe; nie przenosi momentu obrotowego. PRZEKŁADNIA- To układ przenoszący ruch wału napędzającego na wał napędzony maszyny roboczej. Wyróżniamy: cierne, cięgnowe, zębate. SPRZĘGŁA- służą do łączenia wałów w celu przeniesienia ruchu obrotowego z jednego wału na drugi. Stosujemy je do: czasowego wyłączenia lub włączenia czynności maszyny; do łączenia wałów; do zabezpieczenia maszyny przed zniszczeniem; przy dużych wałach sprzęgło pełni funkcję łącznika dylatacyjnego. Są to części, które podobnie jak łożysko wymagają starannej obsługi i konserwacji. ŁOŻYSKA- są to części maszyny służące do wsparcia osi i wałów, oraz umożliwiające im obracanie się. Rola łożyska to: przenoszenie sił nacisku obracającego się czopa na konstrukcję wsporną przy minimalnym tarciu; zapewnienie właściwego smarowania. Łożyska dzielimy na ślizgowe i toczne klasyfikuje się w zależności od rodzaju i sposobu ułożenia elementów tocznych (kulek, baryłek, wałków lub stożków);łożysko ślizgowe natomiast — w zależności od sposobu smarowania, na łożysko ślizgowe suche, łożysko ślizgowe o tarciu płynnym i łożysko ślizgowe o tarciu półpłynnym. HAMULEC- urządzenie do hamowania ruchomych części mechanizmu, maszyny lub całego urządzenia; jego zasada działania jest oparta na zjawisku tarcia. ODLEWNICTWO- dział techniki zajmujący się wytwarzaniem wyrobów metal. za pomocą odlewania metali, SPAWANIE-, łączenie materiałów topliwych, gł. metali i ich stopów, przez stopienie brzegów łączonych elementów bez wywierania nacisku (z dodatkiem lub bez dodawania spoiwa). Rozróżnia się spawanie: elektryczne (łukowe, elektronowe, elektrożużlowe), aluminotermiczne, gazowe, laserowe i wiązką promieni świetlnych. OBRÓBKA PLASTYCZNA- obróbka bezwiórowa, gł. metali, tworzyw sztucznych (np. prasowanie tworzyw sztucznych), mająca na celu zmianę kształtu i wymiarów przedmiotów przez ich trwałe odkształcenie plastyczne. OBRÓBKA CIEPLNA- proces technol. zmieniający właściwości mech. i fizyczno-chem. metali i stopów w stanie stałym przez wywołanie w nich zmian strukturalnych, zależących gł. od temperatury i czasu OBRÓBKA SKRAWANIEM- proces wytwarzania elementów maszyn, w którym przez oddzielenie zbędnej warstwy materiału (naddatku obróbkowego) przetworzonej w wiór, uzyskuje się wymagane: kształt, wymiary oraz strukturę geom. powierzchni (chropowatość). OBWODY TRÓJFAZOWE (mocy)-MOC CZYNNA- jest miarą energii cieplnej wydzielonej w odbiorniku lub energii mechanicznej wytworzonej w silniku elektrycznym. Jest to iloczyn wartości skutecznych napięci i prądu, oraz cosinusa kąta przesunięcia fazowego pomiędzy napięciem i prądem (moc użyteczna). -MOC BIERNA- miarę energii pulsującej między elementem indukcyjnym i pojemnościowym odbiornika a źródłem energii elektrycznej. Jest równa iloczynowi wartości skutecznych napięcia i prądu, oraz sinusa kąta przesunięcia fazowego między napięciem a prądem (moc nieużyteczna, potrzebna do wytworzenia pola magnetycznego). -MOC POZORNA- to geometryczna suma mocy pobieranych przez odbiornik. Występuje jako moc znamionowa generatorów generatorów i transformatorów (moc czynna + moc bierna). COSINUS- to stosunek mocy czynnej do pozornej. Jest to współczynnik mocy. Odbiorniki prądu przemiennego pobierają ze źródła moc pozorną, a oddają na zewnątrz moc czynna w postaci energii cieplnej, lub mechanicznej. Współczynnik ten jest, więc miarą wykorzystania energii. ŚILNIK ASYNCHRONICZNY KLATKOWY- Uzwojenia wirnika są utworzone przez grube nie izolowane pręty miedziane lub aluminiowe ułożone w żłobkach wirnika i zwarte z obu stron dwoma pierścieniami zwierającymi. W ten sposób z prętów tworzy się rodzaj klatki. Silnik składa się z dwóch części: nieruchomego stojana i wirnika. Bardzo prostu rozruch, zmienna prędkość obrotowa. STATYCZNE PRÓBY ROZCIĄGAŃ - Jeżeli dwie równe siły zewnętrzne o przeciwnych zwrotach działają wzdłuż osi pręta, to powoduje jego odkształcenie. Polega ono na wydłużeniu pręta z jednoczesnym zmniejszeniem jego wymiarów poprzecznych. NAPRĘŻENIE DOPUSZCZALNE- Największe naprężenie, które uwzględniając wszelkie warunki pracy konstrukcji będzie jeszcze naprężeniem bezpiecznym (K)WSPÓŁCZYNNIK BEZPIECZEŃSTWA- Liczna określająca, ile razy naprężenie dopuszczalne ma być mniejsze od granicznego (n) Zespół sprzężonych ze sobą na stałe różnych maszyn krzyżówka krzyżówka, szarada, hasło do krzyżówki, odpowiedzi, Źródła danych Serwis wykorzystuje bazę danych plWordNet na licencji Algorytm generowania krzyżówek na licencji MIT. Warunki użycia Dane zamieszczone są bez jakiejkolwiek gwarancji co do ich dokładności, poprawności, aktualności, zupełności czy też przydatności w jakimkolwiek celu.

zespół sprzężonych ze sobą maszyn