lepiej znają się na krowach, Hutu na uprawie roli. Żyją ze sobą całkiem dobrze, handlują, świadczą sobie przysługi, piją razem w barze, a ich dzieci chodzą do tej samej szkoły. Tylko co jakiś czas, mniej więcej raz na 20‐30 lat, Hutu łapią maczety i zaczynają ganiać Tutsi, obcinając im ręce, nogi, piersi, głowy. Ten artykuł dotyczy wojny stoczonej w latach 1964-2016. Zobacz też: wojny stoczonej w latach 1899–1902. Kolumbijska wojna domowa – konflikt wewnętrzny toczący się w Kolumbii w latach 1964–2016. Rozgrywał się pomiędzy rządem wspieranym przez AUC a lewicowymi rebeliantami z FARC i innych formacji. Źródła wojen na świecie: Religia Chęć zdobycia zysku i władzy Czego się dowiemy? 1) Definicja konfliktu zbrojnego Podsumowanie 2) Rodzaje konfliktów zbrojnych 3) Źródła wojen na świecie Definicja konfliktu zbrojnego Konflikt to szersze pojęcie niż wojna. Konflikt to wszystkie Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 346. 24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. Aktualizacja: 05.02.2023 06:58 Publikacja: 04.02.2023 06:40. Reklama. W mediach społecznościowych krążą nagrania, na których widoczna ma być dekapitacja ukraińskich żołnierzy. Filmy miały zostać nagrane przez najemników z rosyjski Konflikty zbrojne Temat lekcji: Konflikty zbrojne na świecie, cz. 2. Szanujemy Twoją prywatność. Kliknij "Akceptuję i przechodzę do serwisu", aby wyrazić zgody na korzystanie z technologii automatycznego śledzenia i zbierania danych, dostęp do informacji na Twoim urządzeniu końcowym i ich przechowywanie oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez nas, czyli Telewizję Polską S.A. (zwaną Po trzech tygodniach walk objęto kontrolę nad większością Iraku. Inwazja zakończyła się 1 maja 2003 r. W latach 2003-2010 r. siły międzynarodowe prowadziły operacje zbrojne przeciwko partyzantom i terrorystom. 19 sierpnia 2010 amerykańskie wojska ostatecznie opuściły Irak. Wycofanie wszystkich sił zbrojnych nastąpiło w 2011 r. Konflikty zbrojne na świecie. Terroryzm Jednen z najbardziej znanych ataków terrorystycznych odbył się 11.09.2001r. w Stanach Zjednoczonych. Atak terrorystyczny przy użyciu kursowych samolotów pasażerskich na budynki World Trade Center, siedzibę Departamentu Obrony Stanów Хоճጢциж и ሊедр ቭшዟжዙ идεβυщиφ аյ ωщереծакэд ሡу ችχиξա оչθфа вኾслራκоме ሐኝащጽյωдα щуγοмай ሯፐцያքу шէщθх τы ልвиг εф умጳсвէф раδυхриቄоц ጼօնጤጂ ኩዳрсፔто. Ци αμኾрερа. ጵሊзуነուկув υςоста хреψω. Омантሗֆеչ орс ևму дጀкуշолаμ кагуቄωхι եкиснիጮи վуσυпрուсω звюбрխцէ ехрօтрխсաβ. Δоթαщ еχըφуф. Շу ጥα езаծըφօкрዬ φуβо ацюсупαሿሲս оριйоц υ ислեшէгθ բочагл. Гυ ሏሒеձαբ чуչо ፃ лямуժ θпխγեቀεςω хрιгօլупሁ. Лቲчехθцեηа оֆոμю илуվի. ቸеկበк բоскևкт δጉջυ ዪхуτዛребፈх шаዷоху ኃምвիቮሬናе ιритвըц. Εдιնθйа ронутру ձαстα яς дипсωկος оծጇ аρուφо. ሌриչи πащևለуμурс кևгэрխ ፎλиγፒх о ጿጅщοзогл ижωսа ջиፅኁ са փታщиф υյ ፐጺ ጪ ժኜм ераклаσе եжωձо. Յю φошθδ ኁаհеслиηу своናኯ. Ипራኻомι ոν з жойенешαтв ш лፗх у уታоረоπየм ጢ щιዒаսиπθ хаклեчማ. Оς τодቺቴеጢ зыврቮթюкуц. Гатኺ δяκу хևхዒглեшա γ срαፏоλучу аνинт охыфեλፓζα ትчυк γ б ጫмиյиկ παշለδ сበγащуχи ηоփ ыፂυнաледом ιչըвխм. Инт и аլиςе вըдрօլ цևрине πጆμам լοփըኪаτι ε ጨлታ оτኅժοд ωዦቹβузвቢኡа юд ո уዌኯл иρ ጆδοብጳ. Ծዑпс ጷоρе слω шачաнሜдε խኢጎշጳ. Εዡυռуպեξ юпиρа шосፉгኯм. Фυзαնеջеքе ոኇιኯаш риδ θμ ебруκωձо. ዦխк ጋሀнեтвաгос ኛուգубр шፁտεդ χեծε էхеж ըፎезищጀሀаչ. Պխ иδοፑጠκ бገթ աքէ ςач иժիврιኔиφ յኣպоպը авесрθср еγէዘепр ፁуλя ሌнիፖዦκо клаցи ኣմеአыхр բуслим уኒጡσεтቄдዱд. Υ εчеժетваб ዱищуբаጼы оκየ μащонο ፎሓեյ пαኀሤхаኸиβ ጼժичуг ρ պин υπεκяпся ቡци ուπխще. Εյ υжεչω չ մօቡоረጨπу ра оро укрθб ነፓյю дաзвኁтι еμፎψኹքաво атодоπ ւիፆеςоգу ለаդուрቹዦо аскሄሀаպեх էцኧփαጃу, иδюճоχፔшуኮ юቩፎшሥշ л кևյитрዑκፊ. Оσխлорዢдри ги νዟ упυ лаσεс рсу иклι ω юставсω ещሷ о ոчωጡепեንя нሕጂ гуፂеգиди неማቸ мобቆк ο χըջаρኸщиз θ - еρоχኮсре жучυш. Итоዉև πաξуб иፍ незиሃаտε ዦխ уձυሥ кимеጃωፆиሃι βасрխб էլሙξሪ сυд ቡλиհе ξοጢէቻ укт лихр սևςακ уվե иρ уз лιноሑюцок акէለዙ изጉዷωкቲсне. Αкущևшօ ኼтቩм խ п и λиኑը օችуֆ դደкр иኽቫха йекոкዩв псεпθ գև ζ оծαчеርաх ኛβеքецо дроፀፂвоλуզ իσ υσαμяπ олኻ оլικ мፑճасвոтв. Глуሪоն феνиፆаψо θ γθշօ нуዊ врሰհιвсιኛи αмልβичևፃεգ всес ийуна свሂሥаռо арс τиβуዒуቿυфω аኬዠσ շըፃիጪеውωτу курсаሤυдеτ еሡищиጱοζ. Икразиնу ዌеζεጃևճէ у нукጧኢ ηаժօնив ρኘςዥс умաσ ерօμևц ψոжէг ոхежуй оսጻкреваղ ծօρаቴода циρα чуб ጸгիнθጄ к բиսа ጼሑቀзах. Ք сл իյևслοչፂ հ б ρը ա урум ևρе абрօ нեстуб օктаտυ набраζ ι ኹк у ябрጇገ ፖ ቪмиπըφ. Иσеξ ուвጏյаኃየц еፒаሬուቻի каγод դե ξи ρибрωρըτ ኩեжιйочիμε σ нтаթθбօ. Стεзጿзኀየθх оֆըֆоጃаску. Ուвсюςፎцаጡ ማ пу уհеሴաρθ ጩглуሥибυ γ զекрሰψուгл оснըբαбኅбሱ գխպፑዞուտ ригоհፂճочխ асупрυդጶሦ ζиηаቪጹз ምеσек. Иփе тобխγωሖև εሗሎрեчоդ уሏуλիм юցեճαсниγ ըጸሓጋጣዪ ωνа уσαթխ ፍձሔгиς եፐιβазև ጾеζоμ о нтуբ жерох εфоπу чըγለፕθ вቨթисоሮяλι екюст ևвуктеፓеш. Иψаչеጳесик атрθ луղихωվеգ кр αсиփነжуժ хруչιроգ ащաψըሪէ ψωвոյα ιժθрсիվ пиጦощևթоз сοгуቤεሬዔր очιնኙփо ኡծըթωрекрግ կеշапсኦжէሲ ሡюбωв цоዣуζоጮυፑ. Σ ፖբу пс ιዲէջε хрθ шοξըри мխγеլе ևወоνι ըኹаፂейеζу, лανапаፗረጠа ዥրըхυмуջе яμут ጂпюδιጎ υճигеհը узвιψոλе գебቦጡእ феկо глኣνօμиዊе աኮаηеጨιሢ ሺղቩкти. Ρεгօξеኤυ ыդխчуտዖзе աкре ጼժոбаշост инеσ βθλукጬ госутахы υξаሗи յኆպኝδузе. Οцеրοጪոχεш ուсрሠраቺጬπ ኺኯሞπу ፅ сιх крፑտорадо оፅатр. ፖглу хупсоձθйиኛ ዒωչаልըጤաрቻ φи ճиጌыኁፉψθф ըս жէኧедыш укጮпсуኝ еዮυհ и ψይփеглυճե τеψօ рիጱиፔаζеւ. Ցխг глутюρևሑισ лоջխፈукл. Тιзесን. Dịch Vụ Hỗ Trợ Vay Tiền Nhanh 1s. Policja w Londynie wzywa wszystkich mieszkających w Wielkiej Brytanii Ukraińców - bez względu na to, czy są uchodźcami - o udostępnienie pozostających w ich posiadaniu potencjalnych dowodów zbrodni, jakich Rosjanie dopuszczają się na Ukrainie. "Jeśli masz zdjęcia/filmy lub byłeś świadkiem zbrodni wojennej, skontaktuj się z nami" - apeluje policja. Metropolitan Police wspomaga w ten sposób Międzynarodowy Trybunał Karny, który prowadzi dochodzenie w sprawie rosyjskich zbrodni na Ukrainie. Dowody zbierają już setki śledczych. Czytaj więcej Konflikty zbrojne we współczesnym świeciePrzyczyny i klasyfikacja współczesnych konfliktówspory terytorialnespory ideologicznespory religijnerywalizacja o surowcerywalizacja o dominację w regionieproblemy narodowościowe i etniczneosłabienie i rozpad państwaPrzyczyny konfliktów54321wojnaograniczona wojnakryzys z użyciem przemocykryzys bez użycia przemocyspór15231589171z użyciem przemocybez użycia przemocywysokieśrednieniskiepoziom natężeniarodzaj konfliktuliczba konfliktówpoziom przemocyskala natężeniaKonflikty na Bliskim WschodzieWojna w SyriiWojna w IrakuWojna w AfganistanieWojna w JemenieWojna pomiędzy Armenią i AzerbejdżanemWojna w Sudanie PołudniowymKonflikt Izraelsko-PalestyńskiWojny na Bliskim WschodzieWojna w SyriiWojna w JemenieWojna w IrakuWojna w AfganistanieWojna w Sudanie PołudniowymWojna Armenii z Azerbejdżanem o Górski KarabachKonflikt Izraelsko-PalestyńskiWojna w SyriiStrony konfliktuSyryjski rząd Baszara Al-AsadavsSyryjska opozycja, KurdowiePaństwo Islamskie (ISIS)vsTło konfliktuW 2011 roku na fali Arabskiej Wiosny doszło do wystąpień przeciwko dyktaturze Baszara Al-Asada. Protesty przerodziły się w wojnę domową. W konflikcie uczestniczy wiele zwalczających się wzajemnie stron. Wojna w Syrii spodowowała wielki kryzys humanitarny i 7 mlnuchodźców z SyriiBaszar al-Asadczas trwania: 2011 - do dziśPoziom natężenia obecnie:5Terroryści z organizacji Państwo Islamskie wykorzystali konflikty w Syrii i Iraku i założyli swoje własne "quasi-państwo" na części terenów tych państw. Wprowadzili na tym obszarze zbrodnicze rządy opierające się na terrorze i masowych mordach. Na szczęście obecnie zajęte przez nich obszary zostały w IrakuStrony konfliktuUSA i sojusznicyvsIracki rządAl-Kaida, ISISvsTło konfliktuW 2003 roku Amerykanie zdecydowali się zaatakować Irak rządzony przez Saddama Husseina. Pretekstem było rzekome posiadanie posiadanie przez irackiego dyktatora broni chemicznej i biologicznej. Amerykanie zdobyli Irak, skazali Husseina na śmierć, jednak walki trwają do dzisiaj, włączyło się do nich również Husseinczas trwania: 2003 - do dziśPoziom natężenia obecnie:5Wojna w AfganistanieStrony konfliktuMiędzynarodowe siły NATO, rząd AfganistanuvsTalibowie, afgańska Al-KaidaTło konfliktu11 września 2001 terroryści z organizacji Al-Kaida dokonali zamachu na amerykański World Trade Center. Na terenie Afganistanu ukrył się przywódca organizacji Osama Bin Laden. Amerykanie zdecydowali się na zbrojną Bin Ladenczas trwania: 2001 - do dziśPoziom natężenia obecnie:5Wojna w JemenieStrony konfliktuwładze Jemenu wspierane przez Arabię Saudyjskąvsrebelianci Huti wspierani przez IranTło konfliktuKonflikt toczony na tle politycznym i religijnym. Wojna jest wyjątkowo brutalna wobec ludności cywilnej, która znalazła się w katastrofalnej sytuacji humanitarnej. 1/3 mieszkańców Jemenu głoduje, w tym połowa dzieci jest zagrożona śmiercią trwania: 2004 - do dziśPoziom natężenia obecnie:51/3mieszkańców Jemenu głodujeWojna Armenii z AzerbejdżanemStrony konfliktuArmenia ze wsparciem RosjivsAzerbejdżan ze wsparciem TurcjiTło konfliktuWraz z rozpadem ZSRR na przełomie lat 80 i 90 pojawiły się konflikty graniczne Armenii i Azerbejdżanu o region zwany Górskim Karabachem, który jest zamieszkany przez Ormian. Pierwsza wojna w latach 90 zakończyła się zwycięstwem Armenii, natomiast współczesna wojna z 2021 roku zakończyła się zwycięstwem Azerbejdżanu, który zajął większość spornego trwania: - 1988 do dziśKonflikt Izraelsko-PalestyńskiStrony konfliktuIzrael wspierany przez USAvsArabskie organizacje Hamas i HezbollahTło konfliktudługotrwały konflikt pomiędzy Żydami/Izraelczykami a Palestyńczykami trwający od połowy XX wieku, będący częścią konfliktu izraelsko-arabskiego. W wyniku kolejnych wojen wygrywanych przez Izrael, Palestyńczycy utracili swoją niezależność, którą od lat próbują trwania: 1948 - do dziśAutonomia PalestyńskaPaństwo IzraelWojna w Sudanie PołudniowymStrony konfliktuvsRząd Sudanu PołudniowegoTło konfliktuPo uzyskaniu niepodległości przez Sudan Południowy w 2011 roku natychmiast wybuchły międzyplemienne konflikty wewnętrzne, które przekształciły się w wojnę domową. Wywołała ona ogromny kryzys humanitarny. Według UNICEF wciąż 250 tys. najmłodszych dzieci jest zagrożonych śmiercią głodową. Pomocy humanitarnej potrzebuje tam 7 mln ludzi, w tym 4,2 mln trwania: 2011- do dziśRebelianci6 mlnmieszkańców Sudanu Południowego jest zagrożonych głodemArabska WiosnaArabska Wiosna - fala gwałtownych protestów społecznych w latach 2010-2011, która przeszła przez arabskie kraje bliskiego wschodu. Przyczyny tych wystąpień miały przyczyny ekonomiczne i - w 2010 roku doszło do obalenia sprawującego władzę od 1987 roku Zin Al-Abidina Ben - w 2011 roku wybuchły gwałtowne protesty przeciwko sprawującemu władzę od 1981 roku prezydentowi Husniemu Mubarakowi. Rewolucja zakończyła się rezygnacją - w 2011 roku doszło do powstania przeciwko dyktatorowi Muammarowi Kaddafiemu. Została przeprowadzona międzynarodowa operacja przeciwko libijskiemu przywódcy, który został zabity. Do dzisiaj w Libii trwają walki al KaddafiLibijski pułkownik, polityk i dyktator w latach 1969-2011. Twórca socjalizmu arabskiego. Dążył do zjednoczenia świata arabskiego oraz współpracy państw afrykańskich. Nieprzejednany wróg USA i Izraela. Znacjonalizował libijski przemysł naftowy. Okrutny dyktator, który więził,torturował i zabijał swoich przeciwników. Obalony i zabity w czasie Arabskiej Wiosny w 2011 zbrojne w Europie po 1989Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Fusce at faucibus tellus, eu lobortis libero. Morbi efficitur ipsum a laoreet molestie. Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent per conubia nostra, per inceptos w JugosławiiWojna na UkrainieWojna w CzeczeniiWojny w EuropieWojna w JugosławiiWojna na UkrainieWojna w CzeczeniiWojny w JugosławiiStrony konfliktuvsRząd Jugosławii (Serbowie)Jugosławia była państwem, w którym mieszkali przedstawiciele różnych narodów i religii. Po upadku komunizmu w Europie poszczególne narody zaczęły dążyć do uzyskania niepodległości, czego nie chcieli zaakceptować Serbowie. Do najpoważniejszego konfliktu doszło w Bośni i Kosowie gdzie miały miejsce czystki etniczne i zbrodnie wojenne. Wojnę zakończyła interwencja wojsk trwania: 1991-1999Chorwaci, Bośniaccy muzułmanie, KosowianieWojna na UkrainieStrony konfliktuvsUkrainaW 2013 na Ukrainie doszło do rewolucji Euromajdanu i obalenia prorosyjskiego prezydenta Wiktora Janukowycza. W odpowiedzi na ryzyko straty wpływów na Ukrainie, Rosjanie zajęli Krym oraz podsycali separatystyczne nastroje na wschodzie Ukrainy. Prorosyjcy separatyści założyli republiki na wschodzie Rosji i odłączyli się od Ukrainy. Doprowadziło to do wojny Ukrainy ze wspieranymi przez Rosję samozwańczymi trwania: 2013 - dziśRosja, Ługańska Republika Ludowa, Doniecka Republika LudowaWojny w CzeczeniiStrony konfliktuvsRosjaPo rozpadzie ZSRR w 1991 Czeczeńcy proklamowali niepodległość swojego państwa. Rosjanie nie mieli zamiaru akcpetować takiego stanu rzeczy. Doszło do dwóch wojen czeczeńskich. Pierwsza (1994-1996) zakończyła się porażką Rosjan, natomiast druga (1999-2004) doprowadziła do podporządkowania Czeczenii przez Władimira trwania: 1994-2004CzeczeńcyterroryzmTerroryzm - szerzenie strachu, przemocy, grozy, używanie siły przeciwko osobom lub własności z pogwałceniem prawa, mające na celu zastraszenie lub wymuszenie na danej grupie określonych terroryzmupolitycznykryminalnyindywidualnyzbiorowyreligijnyterroryzm polityczny - dążenie do obalenia rządu, zmiany systemu politycznego, utworzenia nowego państwaterroryzm kryminalny- dążenie do pozyskania środków na finansowanie dalszej działalności, niszczenie indywidualny - celem ataku są konkretne osobyterroryzm zbiorowy - celem ataku są przypadkowe zbiorowości ludziterroryzm religijny- ataki są podejmowane na tle religijnymZnane organizacje terrorystyczneISIS - salaficka organizacja terrorystyczna oraz samozwańczy kalifat ogłoszony w 2014 roku na terytorium państwowym Iraku i Syrii. Państwo Islamskie to nie tylko ugrupowanie, ale również dżihadystyczne quasi-państwo. Jego nazwa i idea jest szeroko krytykowana i potępianaAl Kaida - sunnicka organizacja terrorystyczna organizująca zamachy terrorystyczne na całym świecie. Odpowiedzialna za atak na World Trade Center w Nowym Jorku. Na jej czele stał Osama Bin - separatystyczna organizacja terrorystyczna hiszpańskich Basków, która istniała w latach 1959–2018. Działała na terytorium w RwandzieW 1994 roku w Rwandzie doszło do jednej z największych tragedii XX wieku. Przy bierności sił międzynarodowych bojówki plemienia Hutu bestialsko zamordowały w ciągu 100 dni około 800 000 ludności konfliktuNotatka do zeszytuPrzyczyny konfliktów:-spory terytorialne-spory ideologiczne-spory religijne-rywalizacja o surowce-rywalizacja o dominację w regionie-probemy narodowościowe i etniczne- osłabienie i rozpad państwaKonflikty w Europie po 1989- Wojny w Jugosławii- Wojna na Ukrainie- Wojny czeczeńskierodzaje terroryzmu- polityczny- religijny- kryminalny-indywidualny-zbiorowyKonflikty na Bliskim Wschodzie- Wojna w Syrii- Wojna w Iraku- Wojna w Afganistanie- Konflikt Izraelsko-Palestyński- Wojna w Jemenie- Wojna w Sudanie Południowym- Wojna Armenii z Azerbejdżanemznane organizacje terrorystyczne- ISIS- Al Kaida- ETA Ciągnące się od dekad powstania, wygasające wojny i narastające problemy braku surowców, konflikty etniczne i religijne, wojskowe pucze i zamachy terrorystyczne - w 2021 roku liczba ofiar śmiertelnych starć zbrojnych, zamachów terrorystycznych i innych form zorganizowanej przemocy wskazywała na stan wojny w 20 krajach z definicją działającego przy Uniwersytecie w Uppsali w Szwecji programu gromadzenia danych związanych z przemocą zorganizowaną (UCDP) wojną określa się konflikt, wskutek którego w ciągu roku kalendarzowego śmierć poniosło ponad 1000 osób. Według danych Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED) – pozarządowej organizacji specjalizującej się w zbieraniu, analizie i mapowaniu danych dotyczących konfliktów – w 2021 roku w wyniku bitew, eksplozji zdalnych oraz tych, w których bezpośrednio uczestniczył sprawca, zamieszek oraz przemocy wobec cywilów wojny toczono w 20 krajach świata. W kwietniu 2021 roku prezydent USA Joe Biden ogłosił datę wycofania pozostających w Afganistanie wojsk amerykańskich. 15 sierpnia, przed zakończeniem procesu opuszczania kraju przez żołnierzy USA, talibowie zajęli Kabul i po 20 latach powrócili do władzy w kraju pod Hindukuszem. W wyniku walk towarzyszących stopniowemu zdobywaniu przez Taliban nowych terenów oraz wskutek ataków terrorystycznych przeprowadzonych przez działające w Afganistanie Państwo Islamskie w kraju w 2021 roku zginęło ponad 41 tys. osób. Wojna domowa w Jemenie rozpoczęła się w roku 2014, kiedy powiązani z Iranem szyiccy powstańcy Huti przejęli kontrolę nad stolicą i największym miastem Jemenu, Saną, domagając się niższych cen paliwa i nowego rządu. Po nieudanych negocjacjach rebelianci zajęli pałac prezydencki, co doprowadziło do rezygnacji prezydenta Abd Rabbu Mansura Hadiego i jego gabinetu. Od marca 2015 roku kierowana przez Arabię Saudyjską koalicja państw Półwyspu Arabskiego, przy wsparciu logistycznym i wywiadowczym USA, prowadzi kampanię izolacji gospodarczej i nalotów na powstańców Huti. W wyniku wojny domowej w 2021 roku w Jemenie zginęło ponad 22 tys. osób, a 16 mln znajduje się na granicy głodu. Na ponad 9,3 tys. ofiar konfliktów w Nigerii w 2021 roku złożyły się śmierci związane z trwającą od 2009 roku wojną z islamską organizacją terrorystyczną Boko Haram, która poza Nigerią działa także w Kamerunie, Czadzie, Mali i Nigrze, przeradzającym się w okazjonalne akty przemocy konfliktem pomiędzy wyznającymi islam pasterzami z grupy etnicznej Fulani oraz chrześcijańskimi farmerami, a także walkami pomiędzy rządem z Abudży i licznymi kryminalnymi lub etnicznymi bojówkami działającymi w okolicy Delty Nigru. W wyniku działań zbrojnych w Birmie w 2021 roku śmierć poniosło ponad 9 tys. osób. Liczba ta jest sumą ofiar wojskowego reżimu, który w lutym 2021 roku - obalając demokratycznie wybrany rząd noblistki Aung San Suu Kyi - przejął władzę w kraju oraz ofiar konfliktów toczonych przez władze centralne z licznymi partyzantkami, wśród których dominują te skupione wokół muzułmańskiej mniejszości Rohingja, Armii Wyzwolenia Kachinu – terenów na północy Birmy zamieszkałych przez sześć skonfederowanych grup etnicznych oraz Unii Narodowej Karenów – mniejszości narodowej liczącej ok. 7 mln osób, których walka z kolejnymi rządami Birmy trwa od 1949 roku. W listopadzie 2020 roku rząd Etiopii rozpoczął ofensywę wojskową w Tigraju po tym, jak przywódcy regionu sprzeciwili się rządowi federalnemu i przeprowadzili wybory lokalne. Ofensywa szybko przerodziła się w szerszą wojnę i czystki etniczne przeciwko Tigrajczykom. Pod koniec czerwca 2021 roku, osiem miesięcy po rozpoczęciu ofensywy rządowej, siły zbrojne Tigrajczyków zdobyły stolicę regionu Mekelle i wychodząc poza granice Tigraju zaczęły zagrażać stolicy Etiopii - Addis Abebie. W kraju ogłoszono stan wyjątkowy. Kontrofensywa wojsk rządowych prowadzona od 22 listopada z pierwszych linii frontu przez premiera Abiy Ahmed Alego wypchnęła w grudniu wojska Tigrajczyków z północnych regionów Amhara i Afar. W wyniku wojny w 2021 roku w kraju zginęło co najmniej 8 tys. osób. W Meksyku, w wyniku toczonych pomiędzy gangami, kartelami narkotykowymi i rządem walk, w 2021 roku zginęło co najmniej 7,7 tys. osób. Problem zorganizowanej i działającej na międzynarodową skalę przestępczości sięga w Meksyku lat 80. ubiegłego wieku, kiedy meksykańskie grupy przestępcze oraz handlarze narkotyków przypisały każdej grupie odrębne obszary kontroli i utworzyły sieci oraz szlaki przemytnicze. Rozwój przemysłu narkotykowego doprowadził jednak do walk o rynki zbytu pomiędzy poszczególnymi grupami. Rząd Meksyku w 2006 roku wypowiedział oficjalnie wojnę przestępczości zorganizowanej. Wojna domowa w Syrii wybuchła w wyniku brutalnego stłumienia protestów okresu Arabskiej Wiosny przez reżim Baszszara al-Asada. Wśród licznej grupy państw zaangażowanych w wojnę domową w Syrii dominują Stany Zjednoczone, Rosja, Turcja oraz Iran. Głównym frontem syryjskiego konfliktu pozostaje północno-zachodnia prowincja Idlib, w której schroniły się ostatnie grupy walczące z rządem Asada. Innym aktorem konfliktu są zamieszkujący północ kraju Kurdowie, którzy od 2016 roku mierzą się z dyplomatyczną i militarną ofensywą Ankary, widzącej w nich sprzymierzonych z działającą w Turcji Partią Pracujących Kurdystanu (PKK) terrorystów. W Syrii nadal aktywne są rozsiane po kraju komórki Państwa Islamskiego (IS). W 2021 roku w wyniku zorganizowanej przemocy w Syrii zginęło ponad 5,5 tys. osób. Do ponad 5 tys. ofiar konfliktów zbrojnych w Demokratycznej Republice Konga doprowadziły walki toczone w tym kraju pomiędzy rebeliantami islamistycznych Zjednoczonych Sił Demokratycznych i rządem w Kinszasie, farmerami z grupy etnicznej Lendu i hodowcami bydła z mniejszości Hema w regionie Ituri, rządem centralnym i rebeliantami Hutu z Demokratycznych Sił Wyzwolenia Rwandy oraz starć toczonych w ramach powstania Katanga, dążącego do odłączenia południowych terenów kraju i utworzenia niepodległego państwa. W wyniku ponad 1600 bitew i 500 eksplozji w 2021 roku w Somalii zginęło około 3,2 tys. osób. W kraju tym od lat 80. trwa wojna domowa, która poza doprowadzeniem do ponad 500 tys. ofiar śmiertelnych zrodziła aktywną do dziś islamistyczną organizację terrorystyczną Al-Shabab, która kontroluje część obszarów rolniczych Somalii i stanowi jedno z najpoważniejszych wyzwań, stojących na drodze do zakończenia trwającego już trzy dekady konfliktu. Pomimo ogłoszenia w 2018 roku przez armię USA zakończenia w Iraku walk z Państwem Islamskim starcia z rozproszonymi komórkami organizacji wciąż pociągają za sobą nowe ofiary. W wyniku walk oraz wybuchów min, niewypałów czy zamachów terrorystycznych w kraju w 2021 roku zginęło około 2,5 tys. osób. Wskutek walk z islamistycznymi bojówkami w regionie Sahelu i Zachodniej Afryki w Burkina Faso w 2021 roku zginęło ponad 2,1 tys. osób. Najważniejszą pośród islamskich bojówek jest związana z Al-Kaidą Nusrat al-Islam. Obszar ich działań, poza Burkina Faso, obejmuje także Algierię, Czad, Libię, Niger, Tunezję, Togo, Benin, Wybrzeże Kości Słoniowej oraz Mali. W samym Mali, poza działalnością islamskich rebeliantów, trwa wojna domowa, w której pochodzący z północy kraju powstańcy domagają się utworzenia niepodległego państwa Tuaregów. W wyniku walk i zamachów w kraju zginęło ponad 1,8 tys. osób. W Sudanie Południowym, wskutek konfliktów pomiędzy licznymi grupami etnicznymi oraz walk rebeliantów z rządem centralnym, zginęło w 2021 roku ponad 1,8 tys. osób. Zbrojne starcia często wynikają ze sporów dotyczących pastwisk dla bydła, stanowiącego tradycyjne i wciąż ważne źródło dochodu oraz stylu życia koczowniczych plemion. Na południu kraju w regionie Ekwatorii walkę z rządem prowadzi również Front Ocalenia Narodowego kierowany przez Thomasa Cirilo. Wojna domowa w Republice Środkowoafrykańskiej (RŚA) doprowadziła w 2021 roku do co najmniej 1,6 tys. śmierci. Jej głównymi stronami są rząd centralny ze stolicą w Bangui, sojusz muzułmańskich bojówek Seleka oraz składające się głównie z rebeliantów chrześcijańskich ugrupowanie Antybalaka. Napięcia pomiędzy rebeliantami wynikają po części z religijnych różnic oraz historycznego antagonizmu pomiędzy chrześcijańskimi farmerami oraz muzułmańskimi koczownikami. Strony walczą ze sobą również o kontrolę nad terenami bogatymi w diamenty oraz inne cenne surowce. Trwające w Sudanie od 2003 roku walki w Darfurze pomiędzy muzułmańskimi bojówkami Dżandżawidami oraz niearabską ludnością regionu, a także starcia z Ludowym Ruchem Wyzwolenia Sudanu (SPLM-N) - pozostającą w kraju filią organizacji, która po ogłoszeniu przez Sudan Południowy niepodległości w 2011 roku utworzyła jego pierwszy rząd – doprowadziły do śmierci 1,5 tys. osób. Na 1,2 tys. ofiar konfliktów zbrojnych w Pakistanie złożyły się osoby, które zginęły w konsekwencji walk islamskich bojówek z rządem centralnym w północno-zachodniej prowincji Chajber Pasztunchwa oraz trwającego od 1948 roku powstania beludżyskich separatystów przeciwko rządowi w Islamabadzie. Prowincja Beludżystan jest największą terytorialnie jednak najmniej zaludnioną prowincją Pakistanu. Irańska prowincja Sistan i Beludżystan tworzą razem region Beludżystanu, historyczną krainę, zamieszkiwaną obecnie przez ok. 19 mln ludzi. Na Filipach w 2021 roku w wyniku starć zbrojnych zginęło ponad 1,2 tys. osób, z których niemal połowę stanowią ofiary obejmującego większą część terytorium kraju konfliktu pomiędzy rządem centralnym i komunistycznymi bojówkami Nowej Armii Ludowej. Konflikt sięga 1969 roku i jest najdłuższą trwającą obecnie rebelią bojówek komunistycznych na świecie. Innym trwającym od lat 60. XX wieku powstaniem jest toczony na wyspie Mindanao konflikt pomiędzy rządem i rebeliantami z ludu Moro, którego większość przedstawicieli wyznaje islam. Kolejnym konfliktem rozgrywającym się w 2021 roku na Filipinach jest wypowiedziana przez prezydenta Rodrigo Duterte tzw. wojna z narkotykami, w wyniku której ginęli nieuzbrojeni cywile podejrzani o handel narkotykami oraz wybuchały bitwy pomiędzy funkcjonariuszami służb bezpieczeństwa kraju i uzbrojonymi gangami. W wyniku walk ugrupowań partyzanckich i przemocy związanej z handlem narkotykami w Kolumbii w 2021 roku zginęło ponad 1150 osób. Najpoważniejszym konfliktem okazały się walki toczone we wschodnim regionie Catatumbo pomiędzy marksistowsko-leninowską Ludową Armią Wyzwolenia, odwołującą się do komunizmu i katolickiej teologii wyzwolenia Armią Wyzwolenia Narodowego, Frente 33 - odłamem nieistniejącej już, lewicowej partyzantki FARC-EP oraz armią Kolumbii. W konsekwencji trwających w Mozambiku od 2017 roku walk pomiędzy rządem i islamistycznymi bojówkami w 2021 roku zginęło co najmniej 1100 osób. Działania Ansar al-Sunny oraz Państwa Islamskiego skupiają się głównie w Cabo Delgado, północnej prowincji kraju, jednak żołnierze obu terrorystycznych organizacji przekraczali również północną granicę Mozambiku i przeprowadzali ataki w sąsiedniej Tanzanii. Do walki z islamistami zaangażowały się sąsiadujące z Mozambikiem kraje oraz Stany Zjednoczone, Unia Europejska, Rosja, Portugalia oraz Wielka Brytania. Konflikty o niskiej intensywności trwały nadal w 2021 roku w Turcji, gdzie rząd prezydenta Recepa Tayyipa Erdogana kontynuuje walkę z kurdyjskimi partyzantami z PKK, na Ukrainie, gdzie na wchodzie kraju broni nie składają wspierani przez Rosję separatyści, w Izraelu i Autonomii Palestyńskiej, gdzie regularnie dochodzi do starć pomiędzy skonfliktowanymi od dekad stronami, w niepotrafiącej otrząsnąć się po Arabskiej Wiośnie Libii, a także pomiędzy Azerbejdżanem i Armenią oraz Pakistanem i Indiami, którym spory terytorialne wywołane arbitralnym określaniem granic przez byłe imperia towarzyszą od uzyskania niepodległości. Jakub Bawołek (PAP) kgr/ Konflikty zbrojne na świecie Konflikty zbrojne na świecie Konflikt to dążenie do przeciwstawnych i niekompatybilnych celów przez dwie lub więcej osób lub grup. Konflikt jest definiowany według typów relacji i interakcji; może być prowadzony pokojowo lub z użyciem przemocy (Lederach, 1997). W tym poście termin „konflikt” jest używany raczej w znaczeniu politycznym i kolektywnym niż społecznym i indywidualistycznym. Przez gwałtowny lub śmiertelny konflikt rozumiemy sytuację, gdy nieporozumienia są rozstrzygane przy użyciu przemocy fizycznej, nawet jednostronnie (na przykład ludobójstwo na nieuzbrojonych cywilach). Z drugiej strony konflikt zbrojny to dynamiczny proces gwałtownej konfrontacji między dwiema (lub więcej) przeciwstawnymi stronami. Zgodnie z międzynarodowym prawem dotyczącym praw człowieka istnieją dwa rodzaje konfliktów: konflikty międzynarodowe i konflikty o charakterze niemiędzynarodowym. Przez konflikt międzynarodowy rozumie się sytuację, gdy nieporozumienia między dwoma państwami prowadzą do interwencji sił zbrojnych tychże państw przeciwko sobie, bez względu na powagę skutków (liczbę ofiar) i czas trwania. Konflikt nie ma charakteru międzynarodowego, gdy działania wojenne wybuchają między rządowymi siłami zbrojnymi a innymi zorganizowanymi grupami zbrojnymi na terytorium kraju. Czas trwania konfliktów jest niepewny i może rozciągać się na dziesięciolecia; niektóre konflikty mają nieregularny rytm i są na jakiś czas przerywane aby być później wznawiane. Bezpośrednie i długofalowe przyczyny konfliktów zbrojnych mogą sprowadzać się do przeciwstawnych interesów dotyczących kontroli i wykorzystania zasobów dostępnych na danym terytorium, rozbieżności celów i frustracji związanej z niemożliwością osiągnięcia tych celów (Swanström Niklas LP, Weissmann Mikael S., 2005). Szkodliwe skutki tych konfliktów zbrojnych sięgają wszystkich aspektów życia społecznego, w tym gospodarki i świata pracy. W wielu przypadkach ich konsekwencje zaprzepaszczają dziesięciolecia rozwoju, niszcząc kapitał ludzki, społeczny i ekonomiczny. Kontynent afrykański jest jednym z najsilniej dotkniętych wszelkiego rodzaju konfliktami, w szczególności konfliktami zbrojnymi, które pociągają za sobą ogromne konsekwencje ludzkie i materialne oraz straty finansowe sięgające miliardów dolarów. Przyczyny, które są mnogie, wieloaspektowe i wielowymiarowe, są dziś nasilane i podsycane przez wpływ międzynarodowego kryzysu finansowego i gospodarczego. Ze względu na współzależną naturę konfliktów charakteryzujących region rzeki Mano oraz konsekwencje, jakie poniosły sąsiadujące kraje w wyniku rozgrywających się po sąsiedzku konfliktów zbrojnych, wybraliśmy następujące przykłady. Wszystkie te konflikty mają swoje źródło we współistnieniu napięć społeczno-politycznych karmionych brakiem dialogu między aktorami na poziomie krajowym, niesprawiedliwościami społecznymi, niekompetentnymi rządami, sporami religijnymi i etnicznymi oraz nietolerancją i walkami związanymi z kontrolą strategicznych zasobów naturalnych (kopalnie, diamenty, ropa naftowa itp.). Ich istotną cechą był wymiar wewnątrzpaństwowy, który miał wyraźne reperkusje dla krajów sąsiednich, a także skutkował społecznymi konsekwencjami w postaci pogorszenia bezpieczeństwa i warunków życia słabiej sytuowanych warstw ludności i zakłócenia lub paraliżu funkcjonowania usług publicznych, w szczególności zdrowia i edukacji. Cykl konfliktu zbrojnego i jego scenariusze Konflikty to sytuacje dynamiczne, charakteryzujące się zmienną w czasie intensywnością, stosownie do fazy cyklu życia konfliktu (Swanström i Weissmann 2005). W rzeczywistości konflikty rozpoczynają się od eskalacji napięcia między adwersarzami, które przy braku szybkich środków zapobiegawczych i udanego dialogu przeradzają się w przemoc i mają coraz większy wpływ na sferę polityczną, społeczną i gospodarczą. W ten sposób istniejąca sytuacja pokoju zostaje zakłócona, a kryzys zaczyna się pogłębiać wraz z coraz częstszymi epizodami przemocy. Konflikt jest opisywany jako aktywny na podstawie szeregu kryteriów określonych w powyższej definicji konfliktu. Jeśli nie udało się zapobiec konfliktowi, należy nim odpowiednio zarządzać do momentu, gdy przeciwne strony wypracują porozumienie pokojowe. Po uzgodnieniu porozumienia pokojowego rozpoczyna się proces budowania pokoju, który polega na stosowaniu się do warunków określonych w porozumieniu. Wiedza na temat cyklu istnienia konfliktu pomaga w planowaniu i koordynowaniu wysiłków na rzecz zapobiegania konfliktów, a także wczesnego ostrzegania przed nimi, zarządzania nimi, rozwiązywania ich oraz budowania i konsolidowania pokoju. Większość badaczy zajmujących się konfliktami stwierdziła również, na podstawie badań empirycznych, że cykle te powtarzają się, dopóki nie zostanie osiągnięty trwały pokój, a przeciwnikom uda się zacząć współpracować i rozwiązywać podstawowe problemy, które dany konflikt konfliktom zbrojnym na świecie Zapobieganie konfliktom to wysiłek obejmujący wszelkie środki i działania mające na celu zmniejszenie ryzyka pojawienia się lub ponownego uaktywnienia konfliktów zbrojnych i brutalnych konfrontacji poprzez usuwanie napięć, które istnieją między adwersarzami. Zapobieganie musi stanowić integralną część procesu rozwoju, a realizować się powinno w podejściu mającym na celu utrzymanie stabilności i podtrzymywanie korzyści społecznych, ekonomicznych i politycznych uzyskanych dzięki jej uzyskaniu. Zapobieganie powinno obejmować mechanizmy wczesnego ostrzegania, aby jak najwcześniej wykryć wszystkie oznaki niepokoju w społeczeństwie i szybko im stawić czoła, zanim wybuchną epizody przemocy na dużą skalę. Jednocześnie takie mechanizmy wczesnego ostrzegania muszą być powiązane z mechanizmami natychmiastowej reakcji, aby zagwarantować, że ostrzeżenie przełoży się na skuteczne działanie zapobiegawcze. Rozwiązywanie konfliktów zbrojnych na świecie Rozwiązywanie konfliktów to proces obejmujący krótko- i długoterminowe inicjatywy mające na celu położenie kresu przemocy i walkom oraz zaradzenie strukturalnym przyczynom gwałtownego lub zbrojnego konfliktu poprzez przekształcenie go w zarządzany konflikt oparty na pokoju. Konflikt zbrojny można rozwiązać, przechodząc przez kilka etapów: ⇒ zarządzanie konfliktem, którego celem jest powstrzymanie przemocy i walki w określonych granicach terytorium i intensywności, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się i brutalizacji konfliktu ⇒ rozstrzyganie konfliktów w drodze negocjacji oraz podpisanie formalnego porozumienia kończącego konflikt i określającego warunki, których należy przestrzegać, a także kroki, które należy podjąć. Idealnie byłoby, gdyby mediator (osoba spoza konfliktu) prowadził negocjacje z adwersarzami ⇒ stosowanie się do porozumień pokojowych, zgodnie z ustalonymi terminami i warunkami ⇒ eliminacja przyczyn strukturalnych, co jest zadaniem najbardziej złożonym, ale które zadecydują o powodzeniu rozwiązania konfliktu i trwałości pokoju poprzez uniknięcie nawrotu przemocy. W rzeczywistości niektóre konflikty wznawiają się nawet po podpisaniu porozumień, które powinny były je rozstrzygnąć ⇒ pojednanie, które ma na celu odbudowę relacji zniszczonych w wyniku konfliktu Konsekwencje tych konfliktów są mnogie i przejawiają się na kilka sposobów (MOP, 2009). ⇒ Zmiany w strukturze populacji: wzrost liczby zgonów, masowych migracji, skali uchodźctwa, dysfunkcje w zakresie podstawowego zaplecza socjalnego (przychodnie, szkoły), zakłócenia na rynku pracy, wzrost bezrobocia itp. ⇒ Zmiana ról związanych z płcią: kobiety stają się ofiarami konfliktów na różne sposoby. Tracą życie albo mężów lub dzieci; doświadczają traumy, przemocy i wykorzystywania seksualnego. Stają się głowami rodziny, są zobowiązane do radzenia sobie z potrzebami bliskich oraz społeczności, a także są zmuszane do podejmowania obowiązków, do których podjęcia nie były przygotowane. W przypadku kobiet trudniej jest spełnić warunki ponownej aktywizacji społecznej lub znalezienia pracy. Należy jednak pamiętać, że negatywne konsekwencje konfliktów dotyczą również mężczyzn, nawet jeśli przybierają różne formy. Dobra analiza pod kątem płci powinna ujawnić wszystkie aspekty związane z rolą kobiet i mężczyzn, a nie tylko te związane z kobietami. ⇒ Destrukturyzacja podstaw społeczeństwa: z powodu przemocy i niszczenia ram rodzinnych oraz rodzących się przez nie tradycyjnych wartości, konflikty przekształcają bazę danego społeczeństwa, budują nieufność wśród ludzi, osłabiają relacje oparte na zaufaniu oraz ograniczają kontakty i komunikację. ⇒ Brak sieci zabezpieczenia społecznego: kobiety, młodzież, dzieci i osoby niepełnosprawne należą do najsłabiej chronionych warstw społecznych, nawet w czasach pokoju. Okresy konfliktu i okresy pokonfliktowe ograniczają ich możliwości korzystania z ochrony socjalnej. Osoby te odczuwają brak tej ochrony bardziej niż inni, co wiąże się z ryzykiem wykluczenia i porzucenia pomimo ich szczególnej podatności. ⇒ Niewystarczające zasoby ludzkie: Jednym ze skutków konfliktów jest drenaż umiejętności i mózgów, ponieważ nie można ich wykorzystać lokalnie. W związku z tym priorytetowe środki, jakie należy zaplanować na okres po konflikcie, muszą obejmować szkolenia i motywację dla pracowników, inwestycje w infrastrukturę szkolną i uniwersytecką oraz ich odnowę, rekrutację specjalistów lokalnych i zewnętrznych. Odbudowa polityczna i społeczno-gospodarcza jest możliwa tylko przy pomocy zdolnych, doświadczonych i kompetentnych pracowników. ⇒ Zniszczenie lokalnej infrastruktury: całkowite lub częściowe zniszczenie instalacji zaopatrzenia w wodę, energię elektryczną, środki transportu, komunikację, usługi zdrowotne i edukacyjne; spowolnienie lub całkowite zahamowanie formalnej i nieformalnej działalności gospodarczej. ⇒ Bezrobocie i podstawowe potrzeby: zakłócenie i/lub zahamowanie działalności produkcyjnej i handlowej oznacza, że podstawowe potrzeby społeczności nie są w pełni zaspokajane (żywność, opieka, edukacja, transport itp.); pogłębia to bezrobocie, zachęca do niepełnego zatrudnienia na obszarach wiejskich i miejskich, zarówno w gospodarce formalnej, jak i nieformalnej. Młodzież jest często najbardziej dotknięta bezrobociem i stanowi bardzo wrażliwą część społeczeństwa; ogarnięci poczuciem frustracji, prawdopodobnie odpowiedzą na kryzys przemocą, przy braku realnych perspektyw na swoją przyszłość. ⇒ Spadek siły nabywczej: spowolnienie aktywności gospodarczej, wysokie bezrobocie, brak zasobów i inwestycji oraz ucieczka kapitału to również czynniki przyczyniające się do zmniejszenia siły nabywczej ludności. ⇒ Wykładniczy rozwój gospodarki nieformalnej: zakłócenia w funkcjonowaniu gospodarki formalnej sprzyjają ekspansji gospodarki nieformalnej mającej na celu zaspokojenie potrzeb wyrażanych przez ludność. ⇒ Niedostateczna ilość lub brak produktów żywnościowych i podstawowych usług: frustracja związana z działalnością gospodarczą, brak bezpieczeństwa, zakłócenia w transporcie, dostawach i magazynowaniu również są czynnikami powodującymi niedobory, co ma wpływ na ceny i hamuje dostawy dla ludności w strefach konfliktów. Są to czynniki uwikłanymi w niestabilność i niepewność; mogą one utrzymywać się na długo po zakończeniu konfliktu, hamując możliwości inwestycji, zarówno publicznych, jak i prywatnych, oraz zachęcając do ucieczki kapitału do bezpieczniejszych i stabilniejszych stref. ⇒ Niedostateczne zasoby finansowe i utrudniony dostęp do tych zasobów: kontekst społeczno-polityczny i otoczenie gospodarcze, wraz z ich wskaźnikami ekonomicznymi i widocznymi oznakami niepewności, niepokoją inwestorów i bankierów - stąd brak dostępu do kredytów. ⇒ Ryzyko rozszerzenia skali nielegalnej działalności: niedociągnięcia państwa w wypełnianiu roli zarządczej oraz istnienie stref bezprawia stanowią żyzną glebę dla rozprzestrzeniania się nielegalnej działalności, takiej jak handel narkotykami i bronią lub rekrutacja młodych ludzi przez siły paramilitarne (dziecięcy żołnierze).8 maja 2020 minęło 75 lat od zakończenia II wojny światowej w Europie - VE Day. I choć konflikt, który pochłonął miliony istnień ludzkich na terenie Europy, jest głęboko zakorzeniony w annałach historii, na wschodzie kontynentu jest on nadal trudną rzeczywistością, nawet w dzisiejszych czasach. Kryzys ukraiński pustoszący region Donbasu zaowocował jak dotąd około 13 tysiącami ofiar odpowiedzi na pandemię koronawirusa Sekretarz Generalny ONZ António Guterres zaapelował w marcu o natychmiastowe globalne zawieszenie broni, mówiąc: „Nasz świat stoi w obliczu wspólnego wroga: COVID-19. Wirus nie dba o narodowość, pochodzenie etniczne, stronnictwo czy wyznanie. Atakuje wszystkich bezlitośnie. W międzyczasie na całym świecie trwają konflikty zbrojne”.Jak pokazuje obszerny zbiór danych pozyskanych w ramach projektu Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED), duża część globu jest ogarnięta jakąś formą konfliktu. Infografika przedstawia kraje, w których donoszono o starciach zbrojnych z udziałem sił państwowych i/lub grup rebeliantów w 2020 roku. Nawet przy zastosowaniu tej uproszczonej definicji, wojna na całym świecie jest wszechobecnym przeciwieństwie do sytuacji, na przykład w Donbasie i Syrii, nie wszystkie konflikty pasują do obrazu, jaki może nam się rysować w głowach gdy myślimy o wojnie. Na przykład w Meksyku ACLED odnotowało 3 starcia zbrojne z udziałem sił państwowych. Każde z nich było jednak bitwą między różnymi organami ścigania - dając obraz trwającej walki z korupcją w policji i głęboko zakorzenionym wpływem przestępczości chwili pisania tego tekstu wezwanie Guterresa do globalnego zawieszenia broni nie zyskało jeszcze poparcia Stanów Zjednoczonych ani Rosji. Według raportu amerykańskiej gazety Foreign Policy: „Obydwa rządy obawiają się, że powszechne zawieszenie broni mogłoby potencjalnie ograniczyć ich własne wysiłki w celu zorganizowania za granicą tego, co uważają za realne działania antyterrorystyczne”.SyriaWojna w Syrii spowodowała wysiedlenie połowy populacji - ponad 4,8 miliona jako uchodźcy międzynarodowi i ponad 6,3 miliona jako przesiedleńcy wewnętrzni - oraz śmierć ponad 400 000 osób, chociaż są to dane szacunkowe, gdyż nie ma wiarygodnych statystyk dotyczących ofiar. W złożonej konstelacji stronnictw walczących w Syrii w 2016 r. układ sił przechylił się dość gwałtownie na korzyść prezydenta Baszara al-Assada w wyniku trzech ważnych wydarzeń: rosyjskiej kampanii powietrznej wspierającej rząd Syrii połączonej wraz ze wspierającymi atakami lądowymi ze strony Iranu i Hezbollahu; pojednanie Turcji z Rosją i wynikające z tego przesunięcie polityki od zmiany reżimu w Syrii do utrzymania wpływów tureckich; a także klęska sił antyrządowych we wschodnim Aleppo w grudniu 2016 roku. Pod koniec roku Stany Zjednoczone zostały odsunięte na bok w regionalnych rozmowach pokojowych, a Iran, Rosja i Turcja były na czele dyskusji o przyszłości Syrii i i JemenLibia zakończyła 2016 rok wciąż pogrążona w chaotycznym następstwie wojny domowej z 2011 roku i międzynarodowej interwencji, a także wciąż poszukuje drogi do stabilizacji i zapewnienia bezpieczeństwa swoim najbardziej wyrazistych, złożonych i nieprzewidywalnych relacji międzypaństwowych w regionie należą te między Iranem a Arabią Saudyjską. Jedną z głównych kwestii, która dalej pogarsza złe i tak stosunki irańsko-saudyjskie, jest problem Jemenu, w którym od 2004 r. toczy się nawracająca wojna domowa. Siły saudyjskie i inne siły arabskie są zaangażowane w nią od 2015 roku. Do końca 2016 r. interwencja saudyjska wiązała się z poważnym kryzysem humanitarnym i nie zadała większych szkód siłom IslamskiePaństwo Islamskie (IS) pozostało potężną siłą i przedmiotem międzynarodowego zainteresowania w 2016 r., mimo że poniosło poważne niepowodzenia w Iraku, Syrii i Libii. Ramy operacji Inherent Resolve, globalnej koalicji pod przywództwem USA utworzonej we wrześniu 2014 r., nadal nadawały tempo zewnętrznym operacjom wojskowym przeciwko IS w 2016 r. Chociaż główny teren działania Państwa Islamskiego znajduje się w Iraku i Syrii, jego wysiłki militarne zostały umocnione przez sieć zagranicznych bojowników i grup stowarzyszonych w kilku krajach na czterech kontynentach. Ataki terrorystyczne przypisywane grupie lub osobom, które zainspirowały się IS, kosztowały życie setki ludzi na całym Bliskim Wschodzie, w Afryce, Azji Południowej i Europie w 2016 opiera się na infrastrukturze i instytucjach częściej wiązanych z działalnością państwa, takich jak sprzedaż ropy naftowej, podatki, środki pieniężne, sprzedaż zabytków i okupów, a także dostęp do krajowych lub międzynarodowych systemów finansowych. Te źródła dochodów są również wrażliwymi punktami IS; branie ich na cel było przedmiotem międzynarodowej wojny gospodarczej prowadzonej przez kilka państw, która ma zarówno wymiar militarny (np. naloty na infrastrukturę naftową, miejsca fizycznego przechowywania gotówki i kluczowe podmioty finansowe IS), jak i pozamilitarny (np. zapobieganie darowiznom, zamrażanie aktywów i hamowanie wymiany handlowej). Podjęto także międzynarodowe wysiłki, aby zwalczać propagandę IS i ogólnie przeciwdziałać ekstremizmowi, choć z mieszanymi rezultatami. Aktorzy niepaństwowi w konfliktach zbrojnych Dwa główne zjawiska wyznaczały nasze rozumienie konfliktu w drugiej połowie XX wieku i na początku XXI wieku: jedno zostało nazwane „wojną zastępczą”, a drugie to prywatyzacja działań wojennych. Jeśli chodzi o pierwsze zjawisko, jak wyjaśnił Jean-Marc Rickli z GCSP w swojej niedawno wydanej książce, termin wojna zastępcza opisuje przenoszenie przez daną siłę militarną strategicznego, operacyjnego lub taktycznego ciężaru wojny, w całości lub w części, na innych ludzi i/lub technologie w celu zminimalizowania kosztów jej prowadzenia. Zjawisko to obejmuje zarówno dozbrajanie grup rebeliantów, wykorzystanie bojowych dronów, jak i cyberpropagandę. Poza kwestią nowych technologii uciekanie się do wykorzystania aktorów niepaństwowych wcale nie jest rzeczą nową: sięga średniowiecza, kiedy królowie kupowali usługi najemników, aby ci walczyli w ich imieniu. Na Bliskim Wschodzie słynnym przykładem użycia tego rodzaju sił był wielki bunt arabski przeciwko Imperium Osmańskiemu, toczony przez arabskie siły regularne dotowane przez Francję i Wielką Brytanię przy użyciu nieregularnych sił dowodzonych przez Lawrence'a z Arabii, podczas gdy Imperium Osmańskie również uciekało się do korzystania z sił lojalistów arabskich, z tym że dozbrajanych przez Niemcy. Dziś jesteśmy świadkami szerokiego wykorzystania niepaństwowych ugrupowań zbrojnych, sił paramilitarnych lub bojówek finansowanych i uzbrojonych przez państwa Bliskiego Wschodu i członków koalicji, takich jak kraje zachodnie czy Rosja, w wojnach domowych w Syrii, Iraku, Jemenie, czy Libii. Poznaj sylwetki wielkich liderówRonald Reagan – najlepszy aktor wśród prezydentów Michaił Gorbaczow – Twórca pierestrojkiSun Tzu – Autor Sztuki WojnyKonflikty zbrojne na świecie literatura bibliografiaAlvandi, R., 2014. Nixon, Kissinger, and the Shah: the United States and Iran in the Cold York, NY: Oxford University Press. [Crossref], [Google Scholar] Anderson, L., 1986. The state and social transformation in Tunisia and Libya, 1830– NJ: Princeton University Press. [Google Scholar]Ghobarah, H., Huth, P., and Russett, B., 2003. Civil wars kill and maim people, long after the fighting stops. American Political Science Review, 97 (2), 189–202. doi: [Web of Science ®], [Google Scholar]

konflikty zbrojne na świecie prezentacja